UNICEF Polska – pomagamy dzieciom

Sporządzenie testamentu nie jest trudnym zadaniem. Należy jedynie pamiętać, że oprócz ustalenia treści ostatniej woli, warto skorzystać z dobrego wzoru testamentu i innych wskazówek, które zagwarantują, że rozrządzenie będzie ważne. 

Testament – w jakim celu się go sporządza?

Powszechnie uważa się, że testament sporządzają jedynie osoby starsze bądź schorowane. Jest to podejście błędne. W rzeczywistości testament sporządza się w celu zabezpieczenia najbliższych i rozporządzenia majątkiem zgodnie ze swoją wolą. Wiek nie ma znaczenia. Statystyki pokazują, że coraz więcej młodych ludzi decyduje się na taki krok, aby zabezpieczyć swoją rodzinę, m.in. nieletnie dzieci. Wskazuje to na ich wysoką świadomość co do wysokiej wagi testamentu oraz przywiązanie do najbliższych. 

Wzory testamentu

Gotowe wzory testamentów pozwolą szybko i bez błędów rozporządzić swoim majątkiem. Poniżej przedstawiamy różne wersje testamentu własnoręcznego, z których każdy może wybrać najlepiej dopasowaną do swojej sytuacji. 

Wzór testamentu własnoręcznego

Najmniej skomplikowana wersja testamentu sprawdzi się w prostych stanach faktycznych, gdy chcemy podzielić majątek w częściach pomiędzy najbliższych i nie przewidujemy korzystania z innych możliwości prawnych. 

Gdynia, dnia 5 sierpnia 2019 roku

Testament

Ja, Maria Nowak,  do spadku po mnie powołuję po połowie moją córkę Hannę Nowak oraz  mojego syna Marcina Nowak.

Maria Nowak

Wzór testamentu z zapisem zwykłym

Zapis pozwala przekazać spadkobiercy konkretny składnik majątku (na przykład samochód). Zapis może być zawarty w testamencie własnoręcznym (zapis zwykły, jak niżej), jednak w takiej sytuacji zapisobierca nie otrzyma rzeczy automatycznie. W celu otrzymania przedmiotu zapisu zwykłego trzeba będzie wystąpić do spadkobierców o spełnienie zapisu. Można również uczynić tzw. zapis windykacyjny w testamencie notarialnym. W tym drugim przypadku osoba, na której rzecz dokonano zapisu, staje się właścicielem określonego przedmiotu z chwilą śmierci spadkodawcy i nie jest konieczne dokonywanie podziału spadku. 

Warszawa, dnia 15 maja 2019 roku

Testament

Ja, Jan Ibisz, do całości spadku po mnie powołuję moją żonę Krystynę Ibisz. Jednocześnie mojej córce Natalii Ibisz, jako zapisobiercy, zapisuję mój aparat fotograficzny marki Sony model Alpha a6000. 

Jan Ibisz

Wzór testamentu z wydziedziczeniem

Jak spisać testament bez prawa do zachowku? Testament z wydziedziczeniem pozwala pozbawić konkretną osobę nie tylko prawa do spadku, ale również prawa do zachowku. Wydziedziczyć można jedynie z konkretnych powodów, na przykład, jeśli krewny stale nie wypełniał w stosunku do spadkodawcy obowiązków rodzinnych. 

Sanok, dnia 4 grudnia 2017 roku

Testament

Ja, Arnold Wójcik, do spadku po mnie powołuję w 25% mojego syna Tomasza Wójcik, a w 75% moją żonę Annę Wójcik. Jednocześnie wydziedziczam moją córkę Magdę Wójcik, ponieważ od dwudziestu lat nie utrzymuje ona ze mną kontaktów, nie pomaga mi i odmówiła wsparcia w czasie, w którym chorowałem na raka i przebywałem w szpitalu. 

Arnold Wójcik

Wzór testamentu z podstawieniem

Postawienie pozwala uniknąć niedojścia ostatniej woli do skutku ze względu na niemożność lub rezygnację z dziedziczenia jednej z osób wymienionych w testamencie. W dokumencie można wskazać, kto wejdzie na jej miejsce. 

Rzeszów, dnia 30 lipca 2019 roku

Testament

Ja, Ksawery Ciemny, do spadku po mnie powołuję moją żonę Wiolettę Ciemną oraz córkę Natalię Ciemną w częściach równych. Gdyby którakolwiek z nich nie chciała lub nie mogła dziedziczyć, to w jej miejsce ma wejść moja wnuczka Barbara Ciemna. 

Ksawery Ciemny

Wzór testamentu z poleceniem

Polecenie to element testamentu, w którym testator nakłada na spadkobiercę albo zapisobiercę obowiązek określonego działania lub zaniechania. Wykonania polecenia mogą dochodzić spadkobiercy i wykonawca testamentu. 

Bydgoszcz, dnia 9 lutego 2018 roku

Testament

Ja, Jakub Mańkowski, do całości spadku po mnie powołuję moje dzieci Maksa Mańkowskiego, Anitę Mańkowską i Roberta Mańkowskiego w częściach równych. Jednocześnie polecam, aby moja córka Anita Mańkowska przekazała należący do mnie obraz pt. „Kwiaty na wietrze” Muzeum Narodowemu w Warszawie.  

Jakub Mańkowski

Wzór testamentu z powołaniem wykonawcy testamentu

Sporządzając testament mamy prawo wskazać osobę, która zajmie się jego wykonaniem. Jeśli wybrany nie będzie chciał przyjąć na siebie tego obowiązku, to będzie musiał złożyć odpowiednie oświadczenie przed sądem bądź notariuszem w tym przedmiocie. 

Międzyzdroje, dnia 1 września 2020 roku

Testament

Ja, Danuta Malczyk, powołuję do spadku po mnie w 25% moją siostrę Darię Malczyk, w 25% mojego syna Dariusza Malczyk, a w 50% mojego syna Roberta Malczyk. Na wykonawcę testamentu powołuję Zenona Hrywienko (nr PESEL 87051624133). 

Danuta Malczyk

Kto może spisać testament?

Testament może sporządzić każda osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, czyli ukończyła 18 lat i nie jest ubezwłasnowolniona (tzn. nie pozbawiono jej możliwości samodzielnego podejmowania decyzji na temat swoich spraw, na przykład ze względu na chorobę psychiczną). Testament może zawierać ostatnią wolę tylko jednej osoby – niedopuszczalne w polskim prawie są testamenty wspólne.

Jak sporządzić testament?

Jak napisać testament, żeby był ważny? Testament można sporządzić samodzielnie bądź u notariusza. W pierwszej sytuacji trzeba pamiętać o wszystkich zasadach jego sporządzania. Nie jest to jednak trudne, ponieważ wszystkie potrzebne informacje znajdują się w niniejszym opracowaniu. W przypadku testamentu notarialnego należy udać się do notariusza, który zadba o kwestie formalne. Konieczne będzie jednak dokonanie zapłaty z tego tytułu. 

Kogo można powołać do spadku?

Powołać do spadku można nie tylko rodzinę. Nie ma przeszkód, aby w testamencie ująć na przykład znajomych, gminę czy organizację, taką jak na przykład UNICEF. Majątek można przekazać jednemu lub kilku podmiotom. Warto jednak pamiętać, żeby dostatecznie zindywidualizować spadkobierców, na przykład poprzez podanie nazwy. 

Testament własnoręczny

Sporządzenie testamentu bez notariusza jest możliwy. Wybór pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze. Testament holograficzny (czyli własnoręczny) możemy sporządzić w zaciszu własnego domu. Należy jednak zadbać o to, aby był wolny od błędów. Zagwarantuje to jego ważność i oszczędzi stresu rodzinie w przyszłości. 

Jakie wymogi musi spełniać testament własnoręczny?

Jak napisać testament w domu? Testament odręczny musi być w całości spisany pismem ręcznym i podpisany. Spadkodawca nie może wykorzystać do tego celu komputera i wydrukować gotowego tekstu. Nie ma z kolei znaczenia powierzchnia, na której spisany zostanie testament. Konieczne jest również wskazanie daty sporządzenia dokumentu. Jeśli jednak spadkodawca zapomni o tym aspekcie, to w tym przypadku wyjątkowo nie dochodzi automatycznie do nieważności testamentu. Warunek jest jednak jasny – dokument nie może budzić żadnych wątpliwości co do treści testamentu, jego stosunku do innych istniejących testamentów czy do stanu spadkodawcy w momencie sporządzania ostatniej woli. Testament własnoręczny powinien określać udziały w majątku, które mają przypaść wymienionym osobom. W celu zapisania konkretnych składników majątku tak, aby przeszły one na zapisobierców z mocy prawa, konieczne jest udanie się do notariusza. Niedopuszczalne jest sporządzenie testamentu wspólnie z inną osobą (na przykład małżonkiem). 

Kiedy testament jest nieważny?

Oprócz wskazanych wyżej przypadków testament będzie również nieważny, jeśli: 

• spadkodawca w momencie jego sporządzania nie był świadomy lub swobodny w swoich działaniach np. miał demencję bądź cierpiał na chorobę psychiczną, 
• spadkodawca sporządził testament na skutek błędu (to znaczy myślał, że rzeczywistość jest inna) i gdyby wiedział, jak sytuacja wygląda w rzeczywistości, to jego wola co do losów majątku byłaby inna,  
• spadkodawca sporządził testament, ponieważ ktoś mu groził, a w normalnej sytuacji nie dokonałby podziału tej treści. 

Jak dokonać podziału majątku?

W testamencie własnoręcznym można podzielić majątek jedynie według udziałów. Jeśli chcemy zapisać krewnemu konkretny składnik majątku w drodze zapisu windykacyjnego (na przykład mieszkanie), to należy sporządzić testament w formie notarialnej. Testament własnoręczny powinien dzielić majątek poprzez wskazanie osoby, która ma być spadkobiercą (na przykład „moja córka Anna Kowalska”) oraz przysługujący jej udział (na przykład 25% całości spadku). 

Gdzie przechowywać testament? 

Testament własnoręczny należy przechowywać w bezpiecznym miejscu, w którym ryzyko zniszczenia jest ograniczone do minimum. Po sporządzeniu dokumentu należy poinformować rodzinę, gdzie można go znaleźć. Sądy coraz częściej dopuszczają dowód ze zdjęcia testamentu w sytuacji, gdy oryginał uległ zagubieniu lub zniszczeniu. Dobrym pomysłem może więc okazać się dokonanie skanu bądź fotografii testamentu i przechowywanie w formie zdalnej. Jeśli jednak nie jesteśmy przekonani co do wyboru testamentu własnoręcznego w konkretnym przypadku, to warto rozważyć sporządzenie testamentu notarialnego. Notariusz może przechowywać dokument w oficjalnym rejestrze (NORT). 

Testament notarialny

Jak sporządzić testament w formie aktu notarialnego? Testament notarialny jest sporządzany u notariusza i podlega opłatom. Do jego głównych zalet należy zwiększona pewność rozrządzenia. Notariusz dopełni warunków formalnych, dokładnie wytłumaczy wszystkie niejasności oraz upewni się, że spadkodawca jest świadomy tego, co robi. Zmniejszy to ryzyko późniejszego podważania testamentu. 

Czym jest zapis windykacyjny?

Zapis windykacyjny pozwala przekazać określonej osobie konkretny składnik majątku. Do nabycia tego przedmiotu dochodzi z mocy prawa. Nie jest konieczne dokonywanie działu spadku. Zapis windykacyjny może być zawarty tylko w testamencie w formie aktu notarialnego. 

Wzór testamentu notarialnego

Wzorem testamentu notarialnego dysponuje notariusz. Wystarczy udać się do wybranej kancelarii i w niedługim czasie uzyskamy profesjonalnie sporządzony testament. Jeśli wyrazimy takie życzenie, to notariusz umieści naszą ostatnią wolę w NORT (Notarialnym Rejestrze Testamentów). Dzięki temu testament nie zgubi się i będzie można łatwo uzyskać do niego dostęp w celu przeprowadzenia postępowania spadkowego. 

Zmiana i odwołanie testamentu

Testament można w każdej chwili zmienić bądź odwołać. Należy jednak jasno określić swoją wolę w tym zakresie, pisząc : „odwołuję poprzedni testament z dnia…”. W tym celu wystarczy sporządzić nowy testament bądź zniszczyć poprzedni albo pozbawić go cech, które sprawiają, że jest ważny. 

Testament a zachowek

Testament, mimo że zmienia kolejność ustawową dziedziczenia, to nie gwarantuje, że uwzględnieni w nim spadkobiercy otrzymają całość spadku. Jeśli w dokumencie spadkodawca pominie osoby uprawnione do zachowku, czyli zstępnych (np. dzieci, wnuki), małżonka lub rodziców, którzy dziedziczyliby na zasadach ustawowych, ale już nie żyją, to osoby te będą mogły wystąpić do spadkobierców o wypłatę kwoty równej 50% udziału, który by im przypadał, gdyby testamentu nie sporządzono (ewentualnie 66,67% tego udziału, jeśli uprawniony nie ukończył 18 lat lub jest trwale niezdolny do pracy). Zachowek został ustanowiony w celu ochrony najbliższych członków rodziny. Jedynym sposobem na uwolnienie się od tej regulacji jest wydziedziczenie uprawnionego do zachowku. Musi ono być jednak uzasadnione. 

Testament pozwala podzielić majątek zgodnie ze swoją wolą. Spadek można również przekazać w całości bądź w części organizacji, takiej jak na przykład UNICEF.