Dlaczego szczepienia są ważne? Zebraliśmy najczęstsze pytania dotyczące szczepionek, jakie zadają rodzice.
Czym są szczepionki?
Szczepionki stymulują naturalne mechanizmy obronne organizmu, przygotowując go do szybszej i skuteczniejszej walki z chorobą. Zazwyczaj podaje się je w dzieciństwie, aby chroniły organizm przed poważnymi, często śmiertelnymi chorobami.
Jak działają szczepionki?
Szczepionki pomagają układowi odpornościowemu skuteczniej zwalczać infekcje, pobudzając odpowiedź immunologiczną na określone choroby. Jeśli dany wirus lub bakteria w przyszłości zaatakują organizm, układ odpornościowy będzie wiedział, jak skutecznie z nimi walczyć.
Czy szczepionki są bezpieczne?
Szczepionki są bardzo bezpieczne. Choroby, którym można zapobiec dzięki szczepieniom, zagrażają dzieciom dużo bardziej niż same szczepienia. Wszystkie szczepionki przechodzą rygorystyczne testy bezpieczeństwa, w tym badania kliniczne, zanim zostaną dopuszczone do użytku publicznego. Kraje rejestrują i rozprowadzają wyłącznie szczepionki, które spełniają normy jakości i bezpieczeństwa.
Pięcioletni Sameh otrzymuje doustną szczepionkę przeciwko polio w ramach wspieranej przez UNICEF kampanii szczepień w Jemenie.
Czy warto zaszczepić dziecko?
Szczepionki ratują życie. Pomagają ochronić dziecko przed chorobami, które mogą spowodować poważne powikłania lub śmierć. To niezwykle istotne zwłaszcza w przypadku najmłodszych, u których układ odpornościowy dopiero się rozwija. Jeśli dzieci nie będą szczepione, choroby zakaźne, takie jak odra, błonica i polio, które już wyeliminowano w wielu krajach, znów będą zagrażać ich życiu i zdrowiu.
Szacuje się, że same szczepienia przeciwko odrze zapobiegają ponad 2,1 mln zgonów rocznie.
Czy dziecko może przyjąć aż tyle szczepionek?
Tak. Wielu rodziców obawia się, że podanie wielu szczepionek zbytnio obciąży układ odpornościowy ich dziecka. Jednak dzieci są codziennie narażone na setki zarazków. Zwykłe przeziębienie lub ból gardła mogą obciążyć układ odpornościowy dziecka o wiele bardziej niż szczepionki.
Dlaczego nadal muszę szczepić dziecko na choroby, które już nie występują w mojej społeczności?
Wiele chorób zostało wyeliminowanych w danym kraju czy regionie. Świat staje się jednak coraz bardziej zglobalizowany, co oznacza, że choroby mogą się przenosić i rozprzestrzeniać z obszarów, na których nadal występują.
Dziewczynka z Tonga czeka na podanie szczepionki.
Czym jest odporność populacyjna?
Jeśli wystarczająca liczba osób w danej społeczności zostanie zaszczepiona przeciwko określonej chorobie, można osiągnąć stan nazywany odpornością populacyjną. Choroby nie mogą wtedy tak łatwo przenosić się z osoby na osobę, ponieważ większość ludzi jest na nie odporna.
Odporność zbiorowa zapewnia ochronę przed chorobą zwłaszcza osobom, które z różnych względów nie mogą zostać zaszczepione – takim jak bardzo małe dzieci czy osoby z poważnymi chorobami układu odpornościowego. Odporność populacyjna zapobiega również epidemiom, utrudniając rozprzestrzenianie się choroby. Choroba z czasem pojawia się coraz rzadziej, aż w końcu może być nawet całkowicie wyeliminowana ze społeczności.
Czy szczepionka może wywołać chorobę u dziecka?
Szczepionki są niezwykle bezpieczne, a poważne skutki uboczne są rzadkie. Prawie wszystkie choroby lub dyskomfort po szczepieniu, takie jak bolesność w miejscu szczepienia lub łagodna gorączka, są niewielkie i przejściowe. Często można je złagodzić, przyjmując dostępne bez recepty leki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniami lekarza lub przykładając zimny okład w miejscu iniekcji. Jeśli rodzice są zaniepokojeni, powinni skontaktować się z lekarzem. Bezpieczeństwo szczepionek potwierdzają liczne badania, które wskazują m.in., że nie ma dowodów na związek między szczepionkami a autyzmem.
Przed jakimi chorobami chronią szczepienia?
Szczepionki chronią dzieci przed poważnymi chorobami, takimi jak polio powodujące paraliż, odra, która może przyczynić się do obrzęku mózgu i ślepoty czy tężec, który może wywołać bolesne skurcze mięśni oraz trudności w jedzeniu i oddychaniu, zwłaszcza u noworodków.
Dziewczynka z Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej otrzymuje szczepionkę przeciwko wirusowi HPV.
Czy szczepienie można przesunąć?
Jednym z najlepszych sposobów ochrony dziecka przed chorobami jest przestrzeganie kalendarza szczepień obowiązujących w danym kraju. Za każdym razem, gdy szczepienie dziecka jest opóźniane, zwiększa się jego podatność na groźne choroby.
Czy można pozwolić dziecku zachorować na ospę wietrzną, zamiast je zaszczepić?
Chociaż ospa wietrzna jest łagodną chorobą, którą wielu rodziców pamięta z dzieciństwa (szczepionka została wprowadzona w 1995 roku), u niektórych dzieci mogą wystąpić poważne powikłania, prowadzące do niepełnosprawności, a nawet śmierci. Szczepionka eliminuje ryzyko związanych z chorobą groźnych powikłań i zapobiega zakażeniu rodzeństwa, przyjaciół czy rówieśników w szkole.
Jaki jest rekomendowany kalendarz szczepień obowiązkowych?
Kalendarz szczepień obowiązkowych różni się w zależności od kraju. W Polsce aktualny kalendarz szczepień dzieci i młodzieży można znaleźć na stronie szczepienia.pzh.gov.pl.
Źródła:
• https://www.unicef.org/parenting/health/parents-frequently-asked-questions-vaccines
