Chociaż większość z nas kocha lato i czas spędzany na słońcu, trzeba pamiętać, że upały mogą być niebezpieczne – zwłaszcza dla niemowląt i małych dzieci. Dowiedz się, jak zadbać o bezpieczeństwo najmłodszych, gdy wysokie temperatury mogą zagrażać ich zdrowiu.
W wyniku zmian klimatycznych fale upałów stają się dłuższe, częstsze i bardziej dotkliwe. Wysokie temperatury mogą prowadzić do udaru cieplnego, a nawet śmierci.
Czym jest fala upałów?
Fale upałów występują, gdy temperatura jest wyższa niż normalnie przez kilka dni z rzędu. Wilgotność powietrza może powodować, że odczuwalna temperatura jest znacznie wyższa od tej, którą wskazuje termometr.
Fale upałów powstają w wyniku zatrzymywania ciepłego powietrza w atmosferze i są naturalnym zjawiskiem pogodowym. Fale upałów nasilają się i występują częściej z powodu zmian klimatu wynikających z emisji gazów cieplarnianych, które powodują dłuższe zatrzymywanie ciepła.
Przeczytaj: Jak rozmawiać z dzieckiem o zmianach klimatu
Komu fale upałów zagrażają najbardziej?
Zbyt wysokie temperatury są niebezpieczne dla zdrowia, a najbardziej narażone są dzieci, ponieważ ich organizmy gorzej sobie radzą z regulacją temperatury niż organizmy dorosłych.
Podczas upałów szczególną troską należy otoczyć niemowlęta, bo w ich przypadku odwodnienie może zagrażać życiu.
Co robić, gdy nadchodzi fala upałów?
Odpowiednio się przygotuj
- Sprawdzaj prognozę pogody, aby dostosować do niej plan dnia, zwłaszcza aktywności na świeżym powietrzu.
- Zaopatrz się w zestaw zawierający: saszetki z elektrolitami, termometr, butelki z wodą, ręczniki lub ściereczki, które można namoczyć w celu schłodzenia, ręczny wentylator lub spryskiwacz.
- Dowiedz się, jak uzyskać pomoc w przypadku przegrzania organizmu. Zanotuj dane kontaktowe do najbliższej placówki zdrowia, zwłaszcza, jeśli jesteś na wakacjach w obcym miejscu.
Staraj się schłodzić pomieszczenia w domu
- Zasłaniaj okna w najgorętszych porach dnia i otwieraj je w nocy, aby schłodzić mieszkanie.
- Używaj wentylatorów bądź klimatyzacji, jeśli jest taka potrzeba.
Chroń dziecko przed upałem
- Nie wychodźcie na zewnątrz w najgorętszych porach dnia, jeśli możecie tego uniknąć. Starajcie się planować aktywności na ranek lub wieczór, gdy jest nieco chłodniej.
- Regularnie podawaj dziecku wodę. Niemowlę poniżej szóstego miesiąca życia karm piersią. Matki karmiące piersią powinny pić dużo wody, ponieważ odwodnienie może wpływać na produkcję mleka.
- Kiedy wychodzicie na zewnątrz, nakładaj dziecku krem z filtrem i staraj się przebywać z nim w cieniu. Zakładaj mu czapeczkę od słońca bądź kapelusz i ubranie ochronne. Chroń oczy dziecka okularami przeciwsłonecznymi.
- Zbyt ciepłe ubranie podczas upałów może spowodować odwodnienie i szybsze przegrzanie. Ubieraj dziecko w lekkie i luźne ubrania. Bawełna jest idealna na upalne dni.
- Noś ze sobą butelkę wody i mały ręcznik, który możesz namoczyć i przyłożyć dziecku do szyi.
- Jeśli twoje dziecko ma podwyższoną temperaturę ciała, zawroty głowy lub przyspieszony oddech, natychmiast zabierz je do placówki medycznej.
- Nie zostawiaj dziecka w zamkniętym aucie.
- Nie pozwalaj dziecku bawić się na zewnątrz przez długie godziny, gdy jest gorąco. Podczas zabawy na świeżym powietrzu rób przerwy co 30 minut, aby dziecko odpoczęło i napiło się wody.
Objawy stresu cieplnego i przegrzania organizmu
Stres cieplny to stan, w którym organizm nie jest w stanie skutecznie schłodzić się w odpowiedzi na zbyt wysoką temperaturę otoczenia. Jeśli zauważysz u dziecka którykolwiek z poniższych poważnych objawów, natychmiast skonsultuj się z lekarzem lub udaj się do najbliższej placówki medycznej.
Niepokojące objawy u dzieci do trzeciego roku życia:
- płacz bez łez i zmniejszona liczba mokrych pieluszek
- skrajna drażliwość
- wymioty lub biegunka
- zapadnięte oczy i/lub czoło
Niepokojące objawy u dzieci (ogólnie):
- nudności oraz zawroty i bóle głowy
- silny ból mięśni i skurcze, zwłaszcza po intensywnej aktywności na świeżym powietrzu
- krwawienie z nosa
- wysypka lub pęcherze na ciele
- dezorientacja, brak wyraźnych reakcji na bodźce
- bardzo wysoka temperatura ciała przez ponad 2 godziny (40°C)
- omdlenie
- brak moczu przez ponad osiem godzin lub ciemny mocz
- przyspieszone bicie serca i przyspieszony oddech
- brak pocenia się (choć skóra może być wilgotna)
W przypadku wystąpienia poważnych objawów przegrzania organizmu dziecka, ochłódź jego ciało zanim udacie się do placówki medycznej.
Co zrobić, kiedy u dziecka występują objawy przegrzania organizmu?
Obniż temperaturę ciała dziecka
- Usadź lub połóż dziecko w chłodnym, zacienionym miejscu z dobrą wentylacją.
- Zasłoń zasłony, aby zapewnić więcej cienia.
- Włącz wentylator lub klimatyzację, jeśli jest dostępna.
- Zdejmij wierzchnie warstwy odzieży dziecka i przyłóż do jego ciała mokre ręczniki (do skóry głowy, szyi, pach i pachwin). Regularnie zmieniaj ręczniki lub zanurzaj je w chłodnej wodzie co kilka minut.
- Dłonie i stopy dziecka możesz umieścić w miskach z chłodną wodą, aby szybciej ochłodzić jego ciało. Starsze dzieci można zanurzyć w zimnej (ale NIE lodowatej) wodzie, bądź zabrać je pod prysznic.
Jeśli objawy są poważne, zabierz dziecko do lekarza.
Ważne:
- NIE zanurzaj niemowląt i małych dzieci w bardzo zimnej wodzie.
- NIE kieruj wentylatora w twarz dziecka.
- NIE podawaj paracetamolu/acetaminofenu bez konsultacji z lekarzem.
Zadbaj o nawodnienie
- Niemowlę poniżej szóstego miesiąca życia karm piersią. Jeśli jesteś mamą karmiącą, pij dużo wody.
- Dziecku powyżej szóstego miesiąca życia podawaj wodę w małych ilościach.
- Jeśli dziecko mocno się pociło lub nadal się poci, dodaj do wody elektrolity. Postępuj zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Jeśli nie masz gotowego proszku do przygotowania, rozpuść sześć płaskich łyżeczek cukru i pół płaskiej łyżeczki soli w 1 litrze czystej wody.
