Czytanie otwiera drzwi do przygód, nauki nowych rzeczy i kształtowania szeregu kluczowych umiejętności językowych, takich jak rozwój mowy czy poszerzanie zasobu słownictwa. Wspólna lektura to też wyjątkowa okazja do nawiązania więzi z dzieckiem i cieszenia się ze swojego towarzystwa.
Wystarczy od 10 do 15 minut dziennie spędzonych na wspólnej lekturze, aby rozbudzić u dziecka zainteresowanie czytaniem. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, które pomogą rozwinąć w dziecku miłość do czytania książek.
Zacznij jak najszybciej
Czytanie od najmłodszych lat dziecku pomaga zapewnić mu lepszy start w życiu. Niemowlęta uczą się języka od dorosłych, którzy do nich mówią i im czytają. Podczas lektury i opowiadaj swojemu dziecku o widocznych na ilustracjach postaciach i przedmiotach, naśladuj odgłosy zwierząt występujących w książce. Twój głos nadaje znaczenie literom i obrazkom, które widzi dziecko. Czytając, zmieniaj wysokość i ton swojego głosu, używaj innej barwy głosu dla różnych postaci. Pomoże to utrzymać zainteresowanie dziecka i sprawi, że opowieść dosłownie „wyskoczy z kartki”!
Pamiętaj, że dzieci uczą się kochać książki na długo zanim nauczą się czytać. Wspólne spędzanie czasu z książkami pomoże dzieciom cieszyć się nimi jeszcze bardziej, gdy będą starsze.
Daj przykład
Ważne jest, aby dzieci postrzegały czytanie jako coś przyjemnego i pozytywnego, a nie jako trudne zadanie. Najlepsze co możesz zrobić, to pokazać im to na własnym przykładzie. Jeśli dzieci widzą, że często czytasz, z pewnością zachęci je to do sięgnięcia po książkę. Będzie to także świetny sposób na spędzanie czasu „offline”, z dala od ekranów i monitorów.
Jeśli nie wiesz po jakie pozycje sięgnąć, możesz skorzystać z pomocy pracowników księgarni czy biblioteki. Takie osoby będą świetnymi przewodnikami po świecie najlepszych lektur dla ciebie i twojego dziecka. Możesz też skorzystać z rady rodziny oraz przyjaciół. Zapytaj innych rodziców o ulubione książki ich dzieci. Porozmawiajcie o ich doświadczeniach związanych ze wspólnym czytaniem. Do biblioteki lub księgarni możesz wybrać się także ze swoim dzieckiem, aby czynnie uczestniczyło w wyborze lektur.
Czytajcie na zmianę
W miarę jak dziecko rośnie, zacznijcie czytać głośno na zmianę. W przypadku dziecka w wieku wczesnoszkolnym, wystarczy, że poprosisz je o wskazanie liter i słów, które rozpoznaje. Ze starszymi dziećmi czytajcie na zmianę pojedyncze zdania. W miarę jak umiejętności dziecka będą się rozwijać, możecie w ten sposób czytać najpierw pojedyncze strony, aż w końcu całe rozdziały. Podczas wspólnego czytania zadawaj pytania dotyczące tego, co czytacie: "Jak myślisz, co będzie dalej?", "Jak sądzisz, dlaczego bohater to zrobił?".
Czas, który spędzacie czytając sobie nawzajem, pomoże zbudować pewność siebie dziecka w mówieniu na głos, a także wzmocni to, czego się nauczyło podczas wspólnej lektury.
Słuchaj swojego dziecka
W miarę jak twój maluch rośnie, zwracaj uwagę na jego zainteresowania. Jeśli szczególnie interesuje je jakiś konkretny temat, na przykład dinozaury, spróbuj znaleźć książki o tej tematyce. Pomoże to uświadomić dziecku, że książki są nie tylko narzędziami do nauki, ale także do lepszego poznania zagadnień, które je interesują. Dziecko będzie bardziej skłonne do czytania, jeśli lektura będzie dotyczyła jego ulubionego tematu.
Nie martw się, jeśli twoje dziecko nie czyta poważnych lektur - najważniejsze, że w ogóle czyta. Jeśli teraz interesują je wyłącznie komiksy, jest to jak najbardziej w porządku. Komiksy to również okazja do czytania! Możesz zachęcać dziecko do innych lektur, ale nie ma potrzeby naciskać, jeśli nie jest na to teraz otwarte. Do niektórych książek po prostu trzeba dojrzeć.
Czytajcie regularnie
Uczynienie czytania przyjemną częścią życia dziecka zaczyna się od włączenia książek do codziennej rutyny. Zorganizuj w trakcie dnia specjalny czas na lekturę, np. przed snem czy podczas jazdy komunikacją miejską. Kiedy czytacie razem, pamiętaj o ograniczeniu czynników rozpraszających, takich jak telefony komórkowe czy telewizja. Wspólny czas powinien być poświęcony wyłącznie wam.
Częścią nauki czerpania radości z czytania jest otaczanie się książkami w domu. Jeśli to możliwe, przygotuj biblioteczkę książek dla swoich dzieci. Nie musi być ona obszerna, na początek wystarczy kilka pozycji.
Sprawdź także ofertę lokalnej biblioteki – może organizuje spotkania młodych czytelników albo wspólne czytanie? Takie wydarzenia mogą być świetną formą spędzania czasu z innymi dziećmi. Jeśli twoi znajomi także chcą rozkochać w książkach swoje dzieci, możecie pomyśleć o założeniu mini klubu książki ze swoimi znajomymi i ich pociechami.
Kamienie milowe w czytaniu
Każde dziecko jest inne, ale w rozwijaniu umiejętności czytania można wyróżnić pewne etapy, tzw. kamienie milowe. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek jak je rozpoznać u swojego dziecka na poszczególnych etapach rozwoju:
0 - 18 miesięcy
Rozumie kilka prostych zwrotów
Ogląda książki i próbuje przewracać strony
Naśladuje mowę
W okolicy 1. urodzin potrafi powiedzieć jedno lub więcej słów
18 miesięcy - 3 lata
Potrafi powiedzieć 250 - 350 słów w wieku około 2 lat i 800 - 1000 słów w wieku około 3 lat
Chętnie słucha znanych sobie książek
Powtarza zdania z ulubionej książeczki
Naśladuje odgłosy mówienia dorosłych
Prosi, aby mu czytać
3 - 5 lat
Rozpoznaje znane litery i próbuje je pisać
Prawidłowo trzyma książkę i obraca strony
Identyfikuje rymy
Swobodnie posługuje się zdaniami
Uczy się z książek czytanych na głos
Artykuł przygotowany przez Mandy Rich, UNICEF
