Czym jest depresja

Ten tekst przeczytasz w 6 minut.
Czym jest depresja?

© UNICEF/Leki Dorj

Naucz się rozpoznawać oznaki obniżonego nastroju i depresji u dzieci i dowiedz się, jak pomóc im poczuć się lepiej.

Wszystkie dzieci czują się czasami przygnębione lub smutne. To naturalny etap dorastania. Jednak te emocje mogą być niepokojące, gdy są odczuwane intensywnie przez długi czas, szczególnie jeśli wpływają na funkcjonowanie społeczne, rodzinne i szkolne dziecka.

Trudno być optymistą, gdy jest się przygnębionym. Jednak depresję można leczyć i są rzeczy, które możesz zrobić, aby pomóc swojemu dziecku poczuć się lepiej.

Czym jest depresja?

Depresja jest jednym z najpowszechniejszych rodzajów zaburzeń psychicznych i często rozwija się wraz z poczuciem lęku.

Depresja może przebiegać łagodnie i krótkotrwale lub być poważna i trwać zdecydowanie dłużej. Niektóre osoby cierpią z powodu depresji tylko raz, podczas gdy inne mogą doświadczać jej wielokrotnie.

Depresja może prowadzić do samobójstwa, ale można temu zapobiec, jeśli zapewni się odpowiednie wsparcie. Niezwykle ważna jest świadomość, że można podjąć różne działania, aby pomóc młodym ludziom, którzy myślą o samobójstwie.

Co powoduje depresję?

Depresja może być reakcją na przykład na trudne doświadczenia, jak wykorzystywanie, przemoc w szkole, śmierć bliskiej osoby lub problemy rodzinne (przemoc domowa lub rozpad rodziny). Ktoś może popaść w depresję na skutek długotrwałego stresu. Może ona również występować w rodzinie. Czasami sami nie wiemy, dlaczego tak się dzieje.

Depresja u dzieci i nastolatków

W przypadku dzieci i nastolatków depresja może objawiać się przedłużającymi się okresami smutku lub drażliwości. Jest dość powszechna wśród starszych dzieci i nastolatków, ale często pozostaje nierozpoznana.

Niektóre dzieci mogą powiedzieć, że czują się „nieszczęśliwe” lub „smutne”. Inne powiedzą, że chcą sobie zrobić krzywdę lub nawet się zabić. Dzieci i nastolatkowie, którzy doświadczają depresji, są bardziej skłonne do samookaleczeń, więc takie reakcje należy zawsze traktować poważnie.

To, że dziecko wydaje się smutne, nie musi oznaczać, że ma depresję. Jeśli jednak smutek staje się uporczywy lub zakłóca normalną aktywność społeczną, zainteresowania, pracę w szkole lub życie rodzinne, może to oznaczać, że potrzebuje ono wsparcia psychologicznego.

Pamiętaj, że tylko lekarz psychiatra może zdiagnozować depresję, więc nie wahaj się poprosić o poradę, jeśli martwisz się o swoje dziecko.

Czym jest depresja?

© UNICEF/Hector Guerrero VII Photo

Oznaki i objawy depresji u dzieci.

U dzieci depresja może objawiać się na różne sposoby. Oto niektóre z typowych oznak i objawów depresji:

Fizyczne:

  • Zmęczenie lub niski poziom energii, nawet po odpoczynku
  • Niepokój lub trudności z koncentracją
  • Trudności w wykonywaniu codziennych czynności
  • Zmiana apetytu lub wzorców snu
  • Bóle, które nie mają oczywistej przyczyny

Emocjonalne i psychiczne:

  • Uporczywy smutek, niepokój lub drażliwość
  • Utrata zainteresowania przyjaciółmi i czynnościami, które zwykle sprawiają dzieciom przyjemność
  • Wycofanie się i samotność
  • Poczucie bezwartościowości, beznadziejności lub winy
  • Podejmowanie ryzyka, którego normalnie dziecko by nie podjęło
  • Samookaleczenia lub myśli samobójcze

Wystąpienie jednego lub więcej z tych objawów nie oznacza, że dziecko cierpi na depresję. Jest jednak wiele sposobów, aby mu pomóc. Jeśli martwisz się o swoje dziecko, nie wahaj się poprosić lekarza o poradę.

Co zrobić, aby pomóc dziecku

Oto kilka rzeczy, które możesz zrobić, aby wesprzeć swoje dziecko, jeśli uważasz, że może cierpieć na depresję:

1. Dowiedz się, co się dzieje:Zapytaj dziecko, jak się czuje i słuchaj go w sposób otwarty, bez osądzania i udzielania rad. Porozmawiaj z zaufanymi osobami, które znają Twoje dziecko, np. ulubionym nauczycielem lub bliskim przyjacielem, by dowiedzieć się, czy zauważyły coś martwiącego lub spostrzegły zmiany w jego reakcjach na różne rzeczy. Zwróć szczególną uwagę na samopoczucie dziecka podczas ważnych momentów, takich jak rozpoczęcie nowej szkoły lub zmian zachodzących w okresie dojrzewania płciowego.

2. Spędzaj czas z dzieckiem:Staraj się budować atmosferę ciepła, otuchy i wsparcia, rozmawiając lub robiąc wspólnie rzeczy dostosowane do wieku dziecka, które sprawią mu przyjemność. Interesuj się jego życiem, na przykład tym, jak minął mu dzień w szkole lub co najbardziej lubi w swoich przyjaciołach.

3. Zachęcaj do pozytywnych nawyków:Zachęcaj dziecko do robienia rzeczy, które lubi, dbaj o regularne nawyki żywieniowe, sen i aktywność. Aktywność fizyczna jest doskonałym sposobem na poprawę nastroju. Muzyka również silnie wpływa na nastrój, spróbujcie więc wspólnie posłuchać piosenek, które mają dobry wpływ na Twoje dziecko i nastawiają je pozytywnie do życia.

4. Pozwól dziecku wyrazić siebie: Pozwól mu mówić. Słuchaj uważnie, gdy mówi o tym, jak się czuje. Nigdy nie naciskaj, aby mówiło o swoich uczuciach, możesz je za to zachęcać do innych form twórczej ekspresji, takich jak malowanie, rękodzieło lub zapisywanie swoich myśli i doświadczeń w pamiętniku. Prowadzenie pamiętnika może niektórym dzieciom pomóc w wyrażeniu swoich uczuć i określić rzeczy, które powodują u nich zdenerwowanie lub smutek. To również dobry sposób na przypomnienie sobie o pozytywnych aspektach życia i rzeczach, z których są dumni.

5. Chroń dziecko przed stresującym otoczeniem: Staraj się nie narażać dziecka na sytuacje, w których może doświadczać nadmiernego stresu, złego traktowania lub przemocy. Pamiętaj o pokazywaniu zdrowych zachowań i reakcji na stres na swoim własnym przykładzie, w tym o wyznaczaniu granic i pozytywnych nawykach związanych z dbaniem o siebie.

Czym jest depresja?

© UNICEF/Leki Dorji

Kiedy należy szukać profesjonalnej pomocy

Jako, że depresję może zdiagnozować tylko wykwalifikowany specjalista, ważne jest, aby w razie potrzeby szukać pomocy u swojego lekarza, który może skierować dziecko do specjalisty zdrowia psychicznego lub psychiatry. Jeśli specjalista uzna, że korzystnym byłoby rozpoczęcie leczenia, może zaproponować pewną formę psychoterapii, podczas której dziecko uczy się, jak zarządzać swoimi myślami i uczuciami, lub tuż może zaordynować połączenie terapii i leczenia farmakologicznego.
Jeśli Twoje dziecko myśli o samookaleczeniu lub już się zraniło, zwróć się o pomoc do służb ratunkowych lub pracownika ochrony zdrowia. Jeśli się martwisz, nie zwlekaj z kontaktem.

Depresję można leczyć, a im szybciej porozmawiasz z ekspertem, tym szybciej Twoje dziecko poczuje się lepiej.

Zobacz również

Przyszłość dzieciństwa w zmieniającym się świecie

Przyszłość dzieciństwa w zmieniającym się świecie

Raport UNICEF “The State of the World's Children 2024” to próba odpowiedzi na pytanie, jak zadbać o przyszłość dzieci, w której ich wszystkie prawa będą respektowane. 

Więcej
Debata z okazji 35-lecia Konwencji o prawach dziecka. Wokół zaleceń Komitetu Praw Dziecka dla Polski

Debata z okazji 35-lecia Konwencji o prawach dziecka. Wokół zaleceń Komitetu Praw Dziecka dla Polski

Debata wokół stanu realizacji zaleceń Komitetu Praw Dziecka to wspólne przedsięwzięcie UNICEF Polska, Koalicji Organizacji Pozarządowych monitorujących wdrażanie Konwencji o prawach dziecka w Polsce oraz Rzeczniczki Praw Dziecka.

Więcej
Wpływ wojny w Sudanie na zdrowie psychiczne dzieci

Wpływ wojny w Sudanie na zdrowie psychiczne dzieci

Dzieci w Sudanie doświadczają przemocy, ale także są jej świadkami. Powoduje to u nich silny stres emocjonalny, prowadzący do problemów ze zdrowiem psychicznym.

Więcej