Edukacja zdalna w czasie pandemii – zagadnienia, na jakie zwraca uwagę UNICEF Polska

Ten tekst przeczytasz w 7 minut.
Edukacja_zdalna_w_czasie_pandemii_UNI321764

Pandemia koronawirusa spowodowała wprowadzenie szeregu ograniczeń. Jednym z nich jest zamknięcie placówek oświatowych. Od kilku tygodni nauczanie odbywa się w trybie zdalnym. Jakie wnioski możemy wyciągnąć po tym czasie? UNICEF Polska wskazuje najważniejsze kwestie dotyczące planowania i przebiegu edukacji zdalnej, na które powinny zwrócić uwagę wszystkie instytucje i podmioty odpowiedzialne za ten proces.

W obecnej sytuacji edukacja zdalna jest jedynym rozwiązaniem gwarantującym bezpieczeństwo dzieci przy zachowaniu ciągłości nauczania. W ciągu ostatnich kilku tygodni mogliśmy się przekonać, jak jej realizacja wygląda w praktyce. Z tych doświadczeń należy niezwłocznie wyciągnąć wnioski. Dziś wiemy, które z zastosowanych rozwiązań się sprawdziły, a które wymagają doszlifowania. Można dyskutować o sukcesach, a także o błędach czy niedociągnięciach, ale najważniejsze, aby dyskusji przyświecał konstruktywny cel – wypracowanie najlepszych możliwych standardów edukacji zdalnej na przyszłość. Zagwarantuje to dzieciom oraz nauczycielom jak najlepsze warunki oraz narzędzia do pracy. Bez uczciwej i rzetelnej analizy nie będziemy w stanie tego osiągnąć.

UNICEF przystąpił do Globalnej Koalicji na rzecz Edukacji, monitorując wspólnie m.in. z UNESCO oraz WHO sytuację edukacyjną dzieci na świecie. Rolą UNICEF jest dbanie o to, aby prawa wszystkich dzieci były respektowane. Jednym z nich jest prawo do edukacji. Według UNICEF Polska planowanie procesu edukacji zdalnej wymaga uwzględnienia kilku niezwykle istotnych kwestii.

UNI320494

UNICEF Polska wskazuje, że dla właściwego przebiegu edukacji zdalnej konieczne jest:

 1.     Stworzenie planu kształcenia dostosowanego do sytuacji i możliwości uczniów

W organizowaniu edukacji zdalnej należy odrzucić założenie o konieczności realizacji całej podstawy programowej dla konkretnego etapu kształcenia. Przed przystąpieniem do pracy potrzebne jest właściwe dobranie treści i ustalenie nowych celów oraz priorytetów w zakresie programu nauczania. Ważne, aby wymagania stawiane przed uczniami w tych nowych warunkach, były realne do spełnienia i dopasowane do ich możliwości.

 2.     Regularne monitorowanie procesu dydaktycznego.

Każdy proces kształcenia wymaga monitorowania. Śledzenie postępów uczniów w nabywaniu wiedzy i kompetencji, pozwala na przechodzenie do coraz trudniejszych zagadnień, a w efekcie gwarantuje rozwój dziecka. W procesie monitorowania należy dobrać takie metody, które pozwolą na sprawdzenie, jak uczeń radzi sobie w nowej rzeczywistości edukacyjnej i czy przekazywane treści oraz dobrane do nich narzędzia, pozwalają uczniowi na samodzielną pracę. Ważnym elementem oceny procesu dydaktycznego jest dialog pomiędzy nauczycielem a uczniem, umożliwiający modyfikowanie przebiegu procesu kształcenia, celem podniesienia jego jakości.

 3.     Zapewnienie infrastruktury do organizacji edukacji zdalnej oraz przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia cyfrowego dzieci i nauczycieli.

Edukacja zdalna wymaga od wszystkich uczestników tego procesu (nauczycieli, uczniów i rodziców) dostępu do odpowiedniego sprzętu technicznego oraz łącza internetowego. W przypadku, gdy któraś ze stron nie posiada odpowiedniego zaplecza technicznego, rolą instytucji odpowiedzialnych za organizację i nadzór systemu edukacji na szczeblu samorządowym czy krajowym, jest zagwarantowanie wszystkim takich warunków, aby proces edukacji mógł odbywać się bez zakłóceń.

 4.     Wsparcie nauczycieli i rodziców w uczestniczeniu w procesie edukacji zdalnej.

Dla prawidłowego przebiegu procesu edukacji zdalnej niezwykle ważne jest odpowiednie przygotowanie kadry pedagogicznej, zarówno pod kątem obsługi narzędzi służących do edukacji na odległość, jak i zagwarantowanie ogólnodostępnych zasobów, z których można korzystać w pracy dydaktycznej. Wsparcie potrzebne jest także rodzicom, którzy w procesie edukacji odgrywają niezwykle istotną rolę, a nie zawsze posiadają kompetencje umożliwiające im towarzyszenie dzieciom w zdobywaniu wiedzy.

 5.     Zagwarantowanie bezpieczeństwa on-line i opracowanie zasad „net-etykiety” w kontaktach.

W sytuacji codziennego korzystania ze zdalnej formy komunikacji niezwykle istotnym jest, aby zagwarantować wszystkim uczestnikom procesu dydaktycznego jak najwyższe standardy bezpieczeństwa. Oznacza to: zapewnienie odpowiednio zabezpieczonego sprzętu, przekazanie wiedzy na temat niebezpieczeństw, z którymi można się spotkać w sieci, uczulenie na próby wyłudzenia danych osobowych, przekazanie wiedzy, jak reagować w przypadku wykrycia zagrożeń czy gdzie zwrócić się po pomoc oraz omówienie zasad „net-etykiety”.

 6.     Zapewnienie inkluzyjności procesu nauczania.

Planowanie edukacji na odległość musi uwzględniać wszystkie grupy uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zaproponowane narzędzia i metody pracy powinny zostać dobrane w taki sposób, aby nie wykluczały ich z codziennej pracy szkolnej. Zarówno dzieci z różnymi stopniami niepełnosprawności, jak i te szczególnie uzdolnione, powinny otrzymać dopasowane do ich potrzeb i możliwości wsparcie.

 7.     Zwrócenie uwagi na rozwój społeczno-emocjonalny uczniów i ich dobrostan psychiczny.

Proces kształcenia nie może pomijać rozwoju sfery emocjonalnej dziecka. Szczególna sytuacja izolacji oraz przedłużający się brak kontaktu z rówieśnikami, może mieć negatywny wpływ na samopoczucie młodych ludzi. Należy zwracać uwagę na wszelkie sygnały wysyłane przez uczniów, dopytywać o ich samopoczucie, zachęcać do dzielenia się swoimi przeżyciami, okazywać wsparcie i zrozumienie. Niezwykle istotną i delikatną kwestią jest wsparcie dla dzieci doświadczających przemocy w domu rodzinnym. Brak bezpośredniego kontaktu nauczyciela z dzieckiem stanowi trudność w rozpoznawaniu sygnałów wysyłanych przez ucznia. Potrzeba jest opracowania rozwiązań, które zapewnią bezpieczeństwo dziecku, a nauczyciela wyposażą w narzędzia do trafnej diagnozy.

 8.     Motywowanie uczniów do rozwoju fizycznego oraz zagwarantowanie czasu na relaks i zabawę.

Prawidłowy rozwój fizyczny dziecka ma wpływ na przebieg procesu wzrastania i dojrzewania. W planowaniu zajęć nie można pomijać wszelkich aktywności, które przyczyniają się do rozwoju układu kostnego i mięśniowego dziecka. Należy zachęcać uczniów do podejmowania, w miarę możliwości, zróżnicowanych aktywności fizycznych. W sytuacji, gdy istnieją duże ograniczenia dotyczące przebywania na świeżym powietrzu czy korzystania z profesjonalnych sprzętów i zorganizowanych zajęć, trzeba zadbać o to, aby ruch i aktywność fizyczna stanowiły istotną część dnia dziecka. Nie wolno zapominać także o odpoczynku i swobodnej zabawie.

 9.     Stałe utrzymywanie kontaktu i nawiązywanie relacji.

Edukacja zdalna sprzyja rozluźnieniu więzi rówieśniczych i izolacji społecznej. Ograniczenie kontaktów społecznych może mieć duże konsekwencje dla samopoczucia dziecka i jego rozwoju emocjonalnego, dlatego tak ważne jest wspieranie uczniów w utrzymywaniu relacji z przyjaciółmi i rówieśnikami. Warto stwarzać ku temu okazje, np. planując zdalne zadania dydaktyczne w taki sposób, aby wymagały one pracy grupowej.

 10.  Partycypacja uczniów w kreowaniu i przebiegu procesu kształcenia oraz dbałość o realizację praw dziecka.

Prawo do edukacji jest jednym z podstawowych praw zapisanych w Konwencji o prawach dziecka. Ten sam dokument umożliwia dzieciom uczestniczenie w procesach podejmowania decyzji we wszystkich istotnych kwestiach, które ich dotyczą. Należy zatem wsłuchać się w głos najmłodszych na temat edukacji zdalnej i włączyć dzieci aktywnie we wspólne budowanie tego procesu. 

UNI322359

Dyrektor Generalny UNICEF Polska, Marek Krupiński apeluje, aby wszystkie instytucje i podmioty odpowiedzialne za kształtowanie systemu edukacji oraz realizację zadań wynikających z programów nauczania, kierowały się w swojej pracy przede wszystkim szeroko pojętym dobrem dziecka.

Dostęp do edukacji, w tym do wysokiej jakości edukacji, jest prawem wynikającym z Konwencji o prawach dziecka. Szkoła czy inna placówka oświatowa, do której uczęszcza młody człowiek to przestrzeń, w której uczeń czuje się swobodnie i wie, że otrzyma tam właściwą opiekę i wsparcie. Dziś, kiedy te instytucje są zamknięte, a edukacja przeniosła się do Internetu, niezwykle ważnym jest, aby wszystkie elementy, które gwarantowały dziecku poczucie bezpieczeństwa i wsparcia, zostały wprowadzone do tego nowego systemu nauczania, podkreśla Marek Krupiński.

Dołącz do akcji:

UNICEF Polska - Walka z koronawirusem

Zobacz również

Śmiercionośny atak na Ukrainę

Śmiercionośny atak na Ukrainę

Podczas śmiercionośnego ataku rakietowego na Ukrainę zginęło lub zostało rannych co najmniej 150 osób. Poważnym uszkodzeniom uległ szpital dziecięcy Okhmatdyt w Kijowie - największy w kraju ośrodek medyczny dla najmłodszych. 

Więcej
Zmiana klimatu to coraz więcej dzieci żyjących w ekstremalnych warunkach

Zmiana klimatu to coraz więcej dzieci żyjących w ekstremalnych warunkach

Z powodu zmiany klimatu świat staje się coraz bardziej niebezpiecznym miejscem dla dzieci. Powoduje ona odwrócenie ciężko wypracowanego postępu w zakresie poprawy warunków życia i zdrowia najmłodszych. 

Więcej
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN kolejny rok wspiera dzieci jako „Przyjaciel UNICEF”

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN kolejny rok wspiera dzieci jako „Przyjaciel UNICEF”

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN przedłużyło udział w programie „Przyjaciel UNICEF” o kolejny rok, przekazując środki m.in. na pomoc dzieciom w strefach konfliktu.

Więcej