Wdrażanie i monitorowanie Konwencji o prawach dziecka

Wdrażanie i monitorowanie Konwencji o prawach dziecka

© UNICEF/UN0237314/Choufany

Konwencja o prawach dziecka powinna być głównym punktem odniesienia dla wszystkich rządów w ich działaniach dotyczących dzieci. Ratyfikując Konwencję, państwa zobowiązują się do podjęcia "wszelkich odpowiednich środków legislacyjnych, administracyjnych i innych" w celu pełnej realizacji zawartych w niej praw.

Przełożenie zasad dotyczących praw dziecka na praktykę wymaga konkretnych działań i realnego zaangażowania rządów poszczególnych państw.

Komitet Praw Dziecka ONZ

Głównym sposobem egzekwowania Konwencji jest stałe monitorowanie krajów sygnatariuszy przez niezależny zespół ekspertów, zwany Komitetem Praw Dziecka ONZ, który składa się z 18. ekspertów w dziedzinie praw dziecka, pochodzących z różnych krajów i systemów prawnych. Eksperci są nominowani i wybierani przez państwa strony, ale działają we własnym imieniu, a nie jako przedstawiciele swoich krajów. 

Procedura sprawozdawcza

Rządy, które ratyfikują Konwencję lub jeden z jej Protokołów Fakultatywnych, są zobowiązane do składania Komitetowi raportów z implementacji Konwencji o prawach dziecka w danym kraju. Sprawozdania są przedkładane przez państwo w ciągu dwóch lat od ratyfikacji, a następnie regularnie co pięć lat. 
Dokonując przeglądu sprawozdań państw, Komitet analizuje, w jakim stopniu rządy ustalają i spełniają standardy realizacji i ochrony praw dziecka określone w Konwencji lub Protokole Fakultatywnym. Wraz z regularnymi sprawozdaniami Komitet może zwrócić się o dodatkowe informacje lub sprawozdania uzupełniające.

Raport alternatywny organizacji pozarządowych

Organizacje pozarządowe odgrywają istotną rolę w podnoszeniu świadomości społecznej na temat Konwencji o prawach dziecka oraz wspieraniu jej wdrażania. Konwencja uznaje ten wkład poprzez zaproszenie ich do udziału w procesie sprawozdawczości i monitorowania, co stanowi wyjątek wśród traktatów dotyczących praw człowieka. Organizacje pozarządowe mają możliwość, samodzielnie bądź w koalicjach, przygotowania raportów alternatywnych do oficjalnych sprawozdań rządowych, które są rozpatrywane przez Komitet. Raport alternatywny jest uzupełnieniem raportu rządowego, często organizacje pozarządowe zwracają uwagę na problemy istotne z punktu widzenia przestrzegania praw dziecka, a pomijane w raportach rządowych. 

Zalecenia Komitetu Praw Dziecka ONZ

Po przeanalizowaniu raportu rządowego oraz raportów alternatywnych, Komitet Praw Dziecka przedkłada rządom poszczególnych państw Zalecenia dotyczące wdrażania działań na rzecz pełniejszej implementacji Konwencji o prawach dziecka. Zalecenia te zostaną poddane przeglądowi w następnym procesie sprawozdawczym danego państwa. Komitet wzywa wszystkie szczeble administracji rządowej, aby wykorzystywały Konwencję jako punkt odniesienia przy kształtowaniu polityk i prawodawstwa.

Rola UNICEF w procesie monitorowania

Konwencja o prawach dziecka jest pierwszym traktatem o prawach człowieka, który przyznaje szczególną rolę w jego wdrażaniu wyspecjalizowanej agencji ONZ - UNICEF. Zgodnie z Konwencją, UNICEF ma prawo uczestniczyć w procesie raportowania, być obecny w trakcie obrad, gdy Komitet dokonuje przeglądu działań, podjętych przez rząd w danym kraju, służących implementacji Konwencji. UNICEF może zostać poproszony o wygłoszenie opinii eksperckiej, ale także o zaprezentowanie własnego raportu. Komitet może również zalecić rządowi danego państwa nawiązanie współpracy z UNICEF w kwestii wsparcia eksperckiego  oraz technicznego we wdrażaniu zapisów Konwencji.

Zobacz również

Zawieszenie broni w Strefie Gazy

Zawieszenie broni w Strefie Gazy

Zawieszenie broni w Strefie Gazy to długo oczekiwane rozwiązanie dla dzieci i rodzin, które przez ponad rok znosiły bombardowania i niedostatki, a także dla zakładników w Gazie oraz ich rodzin w Izraelu, którzy również wiele wycierpieli.

Więcej
Nowy rok nie przyniósł zmiany dzieciom w Strefie Gazy

Nowy rok nie przyniósł zmiany dzieciom w Strefie Gazy

W pierwszym tygodniu 2025 roku w Strefie Gazy zginęło co najmniej 74 dzieci, które zostały zabite podczas nocnych ataków w Gazie i Khan Younis, a także na południu, w Al Mawasi – w strefie wskazanej jako „bezpieczna”.

Więcej
5 miejsc, gdzie w 2025 r. potrzeby dzieci będą największe

5 miejsc, gdzie w 2025 r. potrzeby dzieci będą największe

Skala potrzeb humanitarnych dzieci osiągnęła historyczne maksimum. Szacujemy, że ponad 210 mln dzieci w 146 krajach i terytoriach będzie potrzebować pomocy humanitarnej w 2025 roku, m.in. w Afganistanie, Sudanie, Demokratycznej Republice Konga, Strefie Gazy i Libanie, gdzie potrzeby są największe.

Więcej