Zabawy edukacyjne dla niemowląt i małych dzieci

Ten tekst przeczytasz w 7 minut.

Zabawa jest ważną częścią nauki i rozwoju dziecka – to dzięki niej maluch odkrywa otoczenie, zdobywa nowe umiejętności i buduje więzi. Rodzaje zabawy będą się zmieniać wraz z rozwojem dziecka. Poniżej znajdziesz wskazówki, jak bawić się z malcem na poszczególnych etapach jego życia.

Zabawy edukacyjne

© UNICEF/Patricia Willocq

Nasze wskazówki pozwalają na wspieranie rozwoju dziecka w pierwszych dwóch latach jego życia. Śmiało modyfikuj je w zależności od potrzeb twojego malucha.

Zabawy dla 2-miesięcznego dziecka

Śpiewanie i stukanie

  • Połóż dziecko na plecach i zacznij śpiewać dowolną piosenkę. Podczas śpiewania stukaj delikatnie w podeszwy stóp niemowlaka w rytm piosenki.
  • Korzyści dla dziecka: ta zabawa rozwija słuch. Dziecko będzie zachwycone, słysząc twój głos, a stukanie urozmaici wspólne śpiewanie poprzez dodatkowe bodźce.

Pogawędka

  • Zwróć się twarzą do dziecka, nawiąż z nim kontakt wzrokowy, uśmiechaj się i mów do niego, gdy wydaje dźwięki. Na zmianę odpowiadaj na jego gaworzenie i rób pauzy, aby dać mu czas na odpowiedź.
  • Korzyści dla dziecka: rozmowa pomoże dziecku w nauce języka i rozwijaniu umiejętności konwersacji. Nawiązywanie kontaktu wzrokowego pokazuje dziecku, że chcesz się z nim komunikować i pomaga w nauce.

Sięgaj, sięgaj, sięgaj!

  • Trzymaj zabawkę lub inny bezpieczny dla dziecka przedmiot i przesuwaj go w kierunku rączki dziecka, zachęcając je do dotknięcia go. Upewnij się, że zmieniasz strony, aby malec mógł sięgnąć obiema rękami.
  • Korzyści dla dziecka: ta prosta gra pomaga maluchowi pracować nad umiejętnościami motorycznymi, dając mu szansę na ćwiczenie otwierania i zamykania pięści.

Zabawy dla 4-miesięcznego dziecka

Czas na opowieści

  • Czytajcie i oglądajcie razem książeczki dla niemowląt. Wskaż przedmioty, zwierzęta lub rośliny na stronach i nazwij je.
  • Korzyści dla dziecka: wspólne czytanie sprzyja budowaniu więzi oraz rozwijaniu umiejętności językowych i wzrokowych.

Poczuj teksturę

  • Daj dziecku do dotykania różne tkaniny i opisuj je słowami, takimi jak „gładki” lub „szorstki”.
  • Korzyści dla dziecka: dostarczanie dziecku nowych wrażeń sensorycznych pomaga mu rozwijać zmysł dotyku, a wprowadzanie nowych słów pozwala budować szerszy zakres słownictwa.

Przekręć przełącznik

  • Przejdź się po domu z dzieckiem i włączaj oraz wyłączaj różne urządzenia elektryczne, np. włączniki światła. Robiąc to, wypowiadaj słowa „włączone” i „wyłączone”.
  • Korzyści dla dziecka: to ćwiczenie pomaga zademonstrować przyczynę i skutek, jednocześnie ucząc dziecko nowych słów.

Zabawy dla 6-miesięcznego dziecka

Zaczynamy!

  • Połóż dziecko na plecach lub brzuszku w bezpiecznym miejscu i umieść jego ulubioną zabawkę tuż poza jego zasięgiem. Zachęć je do przewrócenia się i sięgnięcia po zabawkę.
  • Korzyści dla dziecka: zabawa pomaga wspierać rozwój motoryki dużej dziecka.

Odkrywanie

  • Zabierz dziecko na spacer na zewnątrz i porozmawiaj o rzeczach, które widzisz i odgłosach, które słyszysz.
  • Korzyści dla dziecka: wyjście na zewnątrz pomaga maluchowi poznać nowe otoczenie i dźwięki, co rozwija umiejętności słuchowe, wzrokowe i społeczne.

Przejażdżka

  • Połóż dziecko na brzuszku na miękkim ręczniku lub kocyku. Złap za rogi kocyka i powoli poruszaj się po pokoju, zabierając malca na przejażdżkę.
  • Korzyści dla dziecka: ta mała przejażdżka pomaga maluchowi wzmocnić mięśnie tułowia i pleców, jednocześnie pomagając mu poprawić kontrolę nad głową i szyją.

Zabawy dla 9-miesięcznego dziecka

Papugowanie

  • Obserwuj, co robi twoje dziecko i naśladuj jego czynności. Pozwala to maluchowi przejąć inicjatywę.
  • Korzyści dla dziecka: okazując zainteresowanie i przywiązując wagę do tego, co robi twoje dziecko, pomagasz mu rozwijać umiejętności społeczne i emocjonalne.

Niezależny odkrywca

  • Pozwól dziecku na samodzielne zwiedzanie domu, ale bądź w pobliżu i go pilnuj. Pomaga mu to czuć się bezpiecznie podczas próbowania nowych rzeczy.
  • Korzyści dla dziecka: pozwalanie malcowi na nadzorowaną swobodę pomaga w budowaniu niezależności i poczucia własnej wartości.

Podążaj za liderem

  • Wydawaj dziecku polecenia do wykonania, takie jak „klaszcz w dłonie” i pokaż mu, jak to zrobić. Jeśli powtórzy czynność, pokaż swoje podekscytowanie i dumę, uśmiechając się i chwaląc je.
  • Korzyści dla dziecka: ćwiczenie prostych poleceń pomaga maluchowi nauczyć się podążać za wskazówkami.
Zabawy edukacyjne

© UNICEF/Mithila Jariwala

Zabawy dla rocznego dziecka

Chowanie i szukanie

  • Podczas wspólnej zabawy ukryj zabawki lub inne bezpieczne dla dziecka przedmioty pod ręcznikiem lub kocem. Zachęć malucha do ich znalezienia i pomóż mu, gdy będzie to potrzebne, wyciągając je i mówiąc „tutaj jest”.
  • Korzyści dla dziecka: ten rodzaj zabawy uczy dziecko, że przedmioty, których nie widać nie znikają na zawsze.

Opisywanie rzeczy

  • Gdy dziecko wskazuje na przedmiot, zareaguj, nazywając go i mówiąc o nim. Na przykład, jeśli wskaże piłkę, możesz powiedzieć: „Chcesz swoją piłkę? Tutaj jest twoja piłka! Pobawmy się piłką!”.  
  • Korzyści dla dziecka: nazywając rzeczy, którymi dziecko jest zainteresowane, pomagasz mu uczyć się nowych słów. Zwracanie uwagi na to, co wskazuje malec, uczy go również, że jego potrzeby mają znaczenie i pomaga budować poczucie własnej wartości.

Wodne cuda

  • Umieść koraliki lub kulki w butelce lub małym pojemniku, napełnij go wodą i szczelnie zamknij. Daj maluchowi do potrząsania i obserwowania.
  • Korzyści dla dziecka: ta domowa zabawka pomaga dziecku ćwiczyć umiejętności wzrokowe.

Zabawy dla 18-miesięcznego dziecka

Spaceruj ze mną!

  • Zachęć dziecko do spacerowania z tobą w bezpiecznej przestrzeni, gdy tylko będzie w stanie. Idź powoli, aby dopasować się do jego tempa.
  • Korzyści dla dziecka: maluch poczuje się pewniej, ćwicząc nową umiejętność z tobą u boku. To także świetny sposób na wspólną aktywność!

Udawanki

  • Zachęcaj do udawanej zabawy z zabawką lub innym bezpiecznym dla dziecka przedmiotem. Na przykład na zmianę kołysz misia do snu lub weź drewnianą łyżkę i użyj jej jako mikrofonu.
  • Korzyści dla dziecka: ten rodzaj zabawy pomaga dziecku uczyć się empatii i ćwiczyć umiejętności społeczne.

Wkładanie i wyjmowanie

  • Weź pudełko, wiaderko lub inny pojemnik i poproś dziecko, aby włożyło do niego zabawki lub inne bezpieczne przedmioty, a następnie je wyjęło. Kiedy to robi, używaj słów „włożyć” i „wyjąć”, aby opisać jego działania.
  • Korzyści dla dziecka: podczas zabawy maluch rozwija swoje umiejętności motoryczne poprzez chwytanie przedmiotów oraz umiejętności komunikacyjne poprzez słuchanie wskazówek.

Zabawy dla dwuletniego dziecka

Pomocnik domowy

  • Zaproś malucha do pomocy w zadaniach domowych dostosowanych do jego wieku, takich jak sortowanie ubrań lub podawanie jedzenia. Spróbuj przekształcić to w zabawę i daj mu znać, że jest świetnym pomocnikiem.
  • Korzyści dla dziecka: włączenie dziecka w prace domowe pomaga mu rozwijać niezależność i budować poczucie własnej wartości, dając mu do zrozumienia, że jest cenionym członkiem rodziny.

Początkujący artysta

  • Twórz z maluchem rysunki, maluj z nim palcami lub układaj obrazki z przedmiotów znalezionych na zewnątrz, takich jak muszle lub kamyki. Po skończonej pracy wyeksponuj ją w miejscu widocznym dla dziecka.
  • Korzyści dla dziecka: sztuka pomaga rozwijać kreatywność i niezależność dziecka.

Wieża z klocków

  • Użyj klocków lub innych przedmiotów, które można bezpiecznie układać w stosy, aby wspólnie zbudować wieżę i pozwól maluchowi ją zburzyć.
  • Korzyści dla dziecka: maluch nie tylko będzie dobrze się bawić, patrząc, jak jego dzieło spada, ale będzie także rozwijać swoje umiejętności motoryczne, używając dwóch rąk.