UNICEF Polska – pomagamy dzieciom

Apel o pilną poprawę dostępności do usług w zakresie zdrowia psychicznego dzieci

Szanowni Państwo,

UNICEF Polska apeluje o pilną poprawę dostępności do usług w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ich życie i zdrowie jest zagrożone! 

Zaburzenia zdrowia psychicznego, takie jak m.in. depresja czy zaburzenia lękowe, dotykają co siódmego dziecka na świecie. Połowa zaburzeń psychicznych rozwija się jeszcze przed 14 rokiem życia. Choć można je skutecznie leczyć, większość z nich pozostaje niezdiagnozowana, bez odpowiedniego wsparcia terapeutycznego i medycznego. Dzieci często cierpią latami nie otrzymując specjalistycznej pomocy. Zły stan zdrowia psychicznego w dzieciństwie i okresie dojrzewania uniemożliwia prawidłowy rozwój i funkcjonowanie w dorosłym życiu. W efekcie prowadzi do dramatycznych sytuacji, w tym  do samobójstw, które w Europie są drugą najczęstszą przyczyną śmierci nastolatków.

W zeszłym roku w Polsce, według oficjalnych danych, 843 dzieci próbowało odebrać sobie życie. Jest to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Eksperci szacują, że prób samobójczych, niezgłoszonych na policję, było od 80 do 100 razy więcej. Oznacza to, że każdego miesiąca ponad 7 tysięcy dzieci próbowało popełnić samobójstwo. Dostęp do profesjonalnej pomocy to w wielu przypadkach kwestia życia i śmierci.  Niestety stan profilaktyki i dostępności specjalistycznych usług w zakresie zdrowia psychicznego jest w Polsce dramatyczny. Zaledwie połowa szkół zatrudnia psychologa. Problemy psychologiczne dzieci często pozostają niezauważane. Nawet gdy potrzeba profesjonalnej pomocy zostaje dostrzeżona, wiele dzieci jej nie otrzymuje. W Polsce pracuje tylko 478 psychiatrów dziecięcych, co oznacza, że w niektórych województwach na jednego lekarza  przypada prawie 1000 pacjentów.  Na wizytę u psychiatry dziecięcego czeka się nawet kilka miesięcy, a większość dzieci potrzebuje natychmiastowej pomocy. Ponadto opieka świadczona w placówkach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży nie zawsze spełnia podstawowe standardy jakości.

Zły stan opieki psychologicznej i psychiatrycznej dzieci i młodzieży jest efektem wieloletniego niedoinwestowania oraz braku systemowych działań w zakresie profilaktyki i opieki nad dziećmi i młodzieżą dotkniętymi zaburzeniami zdrowia psychicznego. Pandemia COVID-19 jeszcze wyraźniej uwidoczniła poważne luki w opiece psychologicznej i psychiatrycznej najmłodszych. Izolacja, brak bezpośrednich kontaktów z rówieśnikami i nauczycielami, strach i wyobcowanie miały ogromny wpływ na pogorszenie się kondycji zdrowotnej dzieci i młodzieży i ich dobrostanu psychicznego. 

UNICEF od początku swojego istnienia niesie pomoc dzieciom poszkodowanym w kryzysach humanitarnych na całym świecie. Wiemy jak ogromne znaczenie dla poprawy sytuacji dzieci doświadczonych traumatycznymi wydarzeniami ma pomoc w zakresie zdrowia psychicznego. Od dostępności i standardów usług w zakresie zdrowia psychicznego i wsparcia psychologicznego zależy życie i kondycja zdrowotna najmłodszych. 

Apelujemy o pilne, systemowe działania w celu:

• zapewnienia dostępu do opieki psychologicznej i psychiatrycznej dla wszystkich dzieci, młodzieży i ich rodzin;
• rozwoju profilaktyki zdrowia psychicznego w szkołach i społecznościach lokalnych; 
• opracowania standardów opieki psychiatrycznej dzieci i młodzieży oraz stałego podnoszenia kompetencji personelu pracującego z dziećmi.