Woda odgrywa bardzo ważną rolę w naszym życiu. Szczególnie wrażliwe na jej brak są dzieci, które coraz częściej nie mają do niej dostępu. Bez wody nie da się przeżyć. Potrzebujemy nie tylko jej źródeł, ale także tego, aby były one bezpieczne i sprawdzone.
7-letnia dziewczynka pije wodę z dystrybutora w swoim domu w gubernatorstwie Dhamar. Jemen, 2023 r.
Dostęp do czystej wody i dorastanie w bezpiecznym środowisku jest prawem każdego dziecka. Dotyczy to także odpowiedniego zaplecza sanitarnego oraz posiadania podstawowych środków higienicznych. Zapewnienie dzieciom tych zasobów sprawia, że rozwijają się w prawidłowy sposób, ale także zapewnia im to odpowiedni start w dorosłym życiu. Ich brak ma negatywny wpływ na zdrowie, odżywianie, edukację i każdy inny aspekt życia najmłodszych.
22 marca obchodzony jest Światowy Dzień Wody, który został ustanowiony przez ONZ w 1992 w Rio de Janeiro.
Poza konfliktami zbrojnymi i innymi negatywnymi działaniami na sytuację wodną na świecie wpływają także zmiany klimatu, które prowadzą do częstszych i bardziej ekstremalnych zjawisk pogodowych. Mają one bezpośredni wpływ na dostępność wody, pogłębiają jej niedobór i zanieczyszczają zasoby. Przykładem mogą być tutaj długotrwałe susze lub powodzie, na skutek których zniszczeniu ulega infrastruktura wodno-sanitarna, co w efekcie prowadzi do odcięcia od źródeł wody lub ich skażenia. To wszystko oddziałuje na ilość i jakość wody, której dzieci potrzebują do przetrwania.
74% klęsk żywiołowych w latach 2001-2018 było związanych z wodą, w tym susze i powodzie. Częstotliwość i intensywność takich zdarzeń, wzrasta wraz ze zmianami klimatu.
Chłopiec myje się w obozie dla uchodźców Balukhali, w którym schronienie znalazło ponad 800 tys. uchodźców z Rohingya. Cox's Bazar, Bangladesz.
Musimy przywiązywać większą uwagę do naszego zarządzania zasobami wody oraz wpływu na środowisko. Kluczem do zrozumienia problemów dzieci związanych z wodą jest posiadanie odpowiedniej wiedzy, dlatego przygotowaliśmy 10 faktów na temat sytuacji wodnej na świecie. Oto one:
1. Na świecie trwa kryzys wodny
2,2 miliarda ludzi nadal nie ma dostępu do bezpiecznych źródeł wody pitnej. Na całym świecie zapotrzebowanie na wodę przekracza dostępne zasoby odnawialne, co dodatkowo potęguje jej niedobór. Globalne zapotrzebowanie na wodę wzrosło ponad dwukrotnie od 1960 roku.
2. Wodą należy zarządzać w bezpieczny sposób
Bezpieczne zarządzanie wodą oznacza bezpośredni dostęp do wody pochodzącej ze sprawdzonych źródeł, które są wolne od zanieczyszczeń, ale także odpowiednie zarządzanie odpadami. Nieczystości muszą być usuwane we właściwy sposób, aby nie przedostawały się do zasobów wody pitnej.
3. Odpowiednie zaplecze sanitarne chroni przed chorobami
3,6 miliarda ludzi (prawie połowa populacji) nie ma dostępu do odpowiednich urządzeń sanitarnych. Oznacza to brak toalet, które oddzielają osoby z nich korzystające od nieczystości oraz systemy kanalizacyjne zapewniające bezpieczne usuwanie tych odpadów. Skażenie wody często prowadzi do rozprzestrzeniania się groźnych chorób przenoszonych drogą wodną, np. cholery. Liczba zachorowań na tę chorobę wzrasta. 473 tys. przypadków zgłoszonych do WHO w 2022 r. to ponad dwukrotnie więcej niż w 2021 r.
4. Brak toalet jest jedną z najwyraźniejszych oznak nierówności społecznych
494 mln ludzi nie ma dostępu do toalet, co oznacza, że załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne na otwartej przestrzeni.
5. Kryzys wodny najbardziej odczuwają dzieci
Każdego dnia ponad 1000 dzieci poniżej 5 roku życia umiera z powodu chorób przenoszonych drogą wodną, nieodpowiednich warunków higienicznych i sanitarnych. Z tych powodów każdego roku umiera 1,4 mln osób.
6. Dzieci rodzą się w złych warunkach sanitarnych
16,6 mln kobiet rodzi w placówkach medycznych, w których brakuje wody, a warunki sanitarne i higieniczne są niewystarczające. Naraża to je na ryzyko infekcji, chorób, a nawet śmierci.
7. Brak higieny prowadzi do chorób
Mycie rąk wodą z mydłem jest jednym z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób. Jednak 2,3 miliarda ludzi nadal nie posiada ani dostępu do czystej wody, ani tak podstawowych środków higienicznych, jak mydło. To prawie jedna trzecia światowej populacji.
8. Zmiany klimatyczne pogłębiają kryzys wodny
Gwałtownie zmieniający się klimat niszczy, wysusza i zanieczyszcza źródła wody. W 2022 r. 436 mln dzieci mieszkało na obszarach o wysokiej lub bardzo wysokiej wrażliwości na niedobór wody, co jest potęgowane przez zmiany klimatu.
9. Brak dostępu do wody najczęściej dotyczy wsi
8 na 10 osób, które nie mają dostępu do bezpiecznych źródeł wody mieszka na obszarach wiejskich. Dwie trzecie osób, którym brakuje podstawowych urządzeń sanitarnych, mieszka na wsi.
10. Musimy działać teraz, aby zatrzymać kryzys wodny
Jako UNICEF wzywamy do nadania większego priorytetu politycznego i zwiększenia finansowania w celu poprawy dostępu gospodarstw domowych do wody, urządzeń sanitarnych i higieny, ukierunkowanego na najbardziej zagrożone grupy społeczne. Jesteśmy w stanie zrobić znacznie więcej, aby poprawić sytuację wodną dzieci nie tylko w najbliższej okolicy, ale także na świecie.
Każdy region świata stoi przed wyzwaniami związanymi z niedoborem wody. Jeśli nie zaczniemy działać, to wraz ze zmianami klimatycznymi problem ten będzie się nasilać w nadchodzących dziesięcioleciach.
Dostosowanie usług wodnych i sanitarnych do skutków zmian klimatycznych ochroni zdrowie i życie dzieci. Co więcej, bardziej efektywne wykorzystanie wody i przejście na systemy zasilane energią słoneczną zmniejszy emisję gazów cieplarnianych. Zmiany klimatu zachodzą teraz. Musimy działać odpowiedzialnie w kwestii wody, która jest częścią rozwiązania tego problemu. Każdy z nas ma swoją rolę do odegrania.
12-letnia Aya pije wodę z kranu w swoim domu w slumsach w dzielnicy Ezbet Khairalla w Kairze.
