Sytuacja kobiet na świecie wciąż wymaga znaczącej poprawy. Dziewczęta narażone są na poważne naruszenia ich podstawowych praw. Zagraża im przemoc ze względu na płeć, przedwczesne małżeństwa wbrew ich woli oraz ubóstwo menstruacyjne związane także z brakiem podstawowej edukacji na temat kobiecego ciała. Zagrożeń jest znacznie więcej, lecz w tym tekście skupimy się na trzech problemach współczesnych kobiet i dziewcząt, którym musimy położyć kres.
Okaleczanie żeńskich narządów płciowych
Okaleczanie żeńskich narządów płciowych narusza podstawowe prawa człowieka i pozostawia trwałe konsekwencje fizyczne, psychologiczne i społeczne. Najwięcej przypadków notuje się w krajach afrykańskich (144 mln przypadków), w Azji (80 mln) i na Bliskim Wschodzie (6 mln). Te liczby wciąż rosną. Nowe dane wskazują na wzrost całkowitej liczby ofiar okaleczania o 15% w porównaniu z danymi opublikowanymi w 2016 roku. Oznacza to ponad 30 mln dziewcząt, które zostały poddane tej okrutnej praktyce.
230 mln kobiet i dziewcząt na świecie to ofiary okaleczania żeńskich narządów płciowych.
Progres w zakresie eliminacji tych praktyk jest zbyt wolny i pozostaje w tyle za wzrostem populacji, zwłaszcza w miejscach, gdzie są one najbardziej rozpowszechnione. Znacznie odbiega od tempa niezbędnego do osiągnięcia Celu Zrównoważonego Rozwoju ONZ, jakim jest całkowite zaprzestanie okaleczania kobiet i dziewcząt. Globalne tempo spadku występowania tych praktyk musiałoby być 27 razy szybsze, aby zakończyć je do 2030 roku.
Postęp jest możliwy i nabiera tempa. Przez ostatnie 30 lat połowa skutecznego ograniczania tej praktyki miała miejsce w ostatniej dekadzie. Największe sukcesy odnotowano w Kenii, Sierra Leone i Egipcie. Zmienia się też odbiór społeczny okaleczania żeńskich narządów płciowych. Około 400 mln, czyli dwie trzecie populacji, w krajach je praktykujących w Afryce i na Bliskim Wschodzie, sprzeciwia się tej praktyce.
Jednak, aby całkowicie wyeliminować okaleczanie żeńskich narządów płciowych światowi liderzy i społeczności muszą wzmocnić wysiłki na rzecz zakończenia nierówności i dyskryminacji ze względu na płeć. Konieczne są pilne inwestycje w usługi dla kobiet i dziewcząt, priorytetowe traktowanie ich praw oraz lepsze śledzenie zasięgu występowania tej praktyki odzwierciedlone poprzez jakościowe dane.
Okaleczanie żeńskich narządów płciowych szkodzi ciałom dziewcząt, rzutuje na ich przyszłość i przede wszystkim zagraża życiu. Coraz więcej dzieci poddawanych jest tej praktyce przed ukończeniem piątego roku życia, co jeszcze bardziej utrudnia zapobieganie i ograniczanie tego precedensu
- Catherine Russell, Dyrektor Generalna UNICEF
Przeczytaj raport UNICEF dotyczący okaleczania żeńskich narządów płciowych.
Małżeństwa nieletnich
Małżeństwo przed ukończeniem 18 lat jest fundamentalnym naruszeniem praw człowieka. Na ryzyko zawarcia małżeństwa przez dziecko wpływa wiele czynników: ubóstwo, przekonanie, że w ten sposób zapewnia się „ochronę”, honor rodziny, normy społeczne, prawa zwyczajowe lub religijne, nieodpowiednie ramy prawne i stan systemu rejestracji ludności w danym kraju. Chociaż małżeństwa nieletnich są bardziej powszechne wśród dziewcząt niż chłopców, to stanowią one naruszenie praw bez względu na płeć. Zagrażają prawidłowemu rozwojowi, prowadząc do przedwczesnego i nieplanowanego rodzicielstwa, izolacji społecznej, zaprzestania edukacji oraz narażają nieletnich na przemoc domową.
Małżeństwo dzieci odnosi się do każdego formalnego małżeństwa lub nieformalnego związku między dzieckiem w wieku poniżej 18 lat a osobą dorosłą lub innym dzieckiem.
Pomimo stałego spadku w ciągu ostatniej dekady, małżeństwa dzieci nadal są powszechne. Obecnie 1 na 5 kobiet w wieku od 20 do 24 lat została wydana za mąż w dzieciństwie. W tym roku mija półmetek realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ, zakończenie małżeństw dzieci wciąż napotyka wiele wyzwań. Obecnie liczne kryzysy - w tym konflikty, katastrofy klimatyczne i skutki epidemii COVID-19 - grożą odwróceniem postępów w eliminacji małżeństw dzieci. Pomimo globalnych starań postępy nie są wystarczająco szybkie, aby zakończyć te praktykę do 2030 roku. W rzeczywistości, przy obecnym tempie, wyeliminowanie małżeństw dzieci zajmie kolejne 300 lat.
Przedwczesne małżeństwa zagrażają życiu, dobrobytowi i przyszłości dziewcząt na całym świecie.
Ubóstwo menstruacyjne
Początek miesiączkowania oznacza nowy etap i niestety nowe zagrożenia w życiu wielu dziewcząt. Podczas menstruacji spotykają się z napiętnowaniem, nękaniem i wykluczeniem społecznym. Osoby transpłciowe i niebinarne również spotykają się z dyskryminacją ze względu na swoją tożsamość płciową, co pozbawia je dostępu do materiałów i udogodnień, których potrzebują.
500 milionów osób na całym świecie cierpi z powodu wykluczenia menstruacyjnego.
Nierówność płci, dyskryminujące normy społeczne, tabu kulturowe, ubóstwo i brak zaplecza sanitarnego (toalet i odpowiednich produktów) powodują niezaspokojenie potrzeb w zakresie zdrowia i higieny menstruacyjnej. Kobiety i dziewczęta ryzykują swoje zdrowie i bezpieczeństwo, żeby zapewnić sobie dostęp do środków higieny intymnej. Do ubóstwa menstruacyjnego prowadzą też uprzedzenia i zabobony. Z ich powodu kobiety podczas menstruacji uważane są za „nieczyste”.
Stygmatyzacja i wywołane nią poczucie wstydu i trauma przechodzą z na kolejne pokolenia. 84% kobiet przyznaje, że doświadczyło strachu, paniki i frustracji podczas swojej pierwszej miesiączki, ponieważ nikt nie nauczył ich, że to naturalny proces. Wiele boryka się ze swoim wstydem samotnie. W Afganistanie o okresie nie mówi się nawet w domu rodzinnym.
Menstruacja jest naturalnym elementem życia i każdy ma prawo przeżywać okres godnie, bezpiecznie i bez trosk.
Pomóż nam walczyć z ubóstwem menstruacyjnym i zapewnić okres bez troski.
Wspólnie połóżmy kres nierównościom płciowym
Na całym świecie budujemy partnerstwa i profesjonalne programy pomocowe, aby doprowadzić do pełnej równości płci i położyć kres okaleczaniu żeńskich narządów płciowych, małżeństwom nieletnich i ubóstwu menstruacyjnemu. We wszystkich obszarach naszej pracy stosujemy strategie, które odnoszą się do dyskryminacji ze względu na płeć i systemowej zmiany w tym zakresie. Oznacza to zapewnianie wysokiej jakości opieki zdrowotnej, promowanie roli kobiet w projektowaniu i dostarczaniu usług związanych z ich bezpieczeństwem oraz zapewnienie odpowiedniej edukacji nie tylko dziewczętom, ale także chłopcom, aby każde dziecko znało swoje prawa i było ich świadome.
Zmniejszanie nierówności płciowych wzmacnia gospodarki i buduje stabilne, odporne społeczeństwa, które dają każdemu równe szanse na rozwój.
