Czas obalić mity dotyczące zdrowia psychicznego

Ten tekst przeczytasz w 4 minuty.
Czas obalić mity dotyczące zdrowia psychicznego

© UNICEF/Hudak

W tym roku Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego przebiega pod hasłem walki ze stygmatyzacją osób borykających się z zaburzeniami psychicznymi. UNICEF szacuje, że na świecie 1 na 7 dzieci w przedziale wiekowym 10-19 lat boryka się z tym problemem.

Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne i trzeba o nie dbać. Tymczasem w niemal każdym kraju, rozwiniętym czy rozwijającym się, zdrowie psychiczne to kwestia stygmatyzowana i niedofinansowana. Zaledwie około dwóch procent krajowych budżetów na ochronę zdrowia jest przeznaczana na wydatki związane ze zdrowiem psychicznym. W niektórych krajach to mniej niż 1 dolar na osobę. Tymczasem koszty społeczne tych zaniedbań są ogromne. 

U dzieci jednym z głównych czynników wpływających na problemy ze zdrowiem psychicznym jest brak troskliwej opieki rodzica we wczesnym dzieciństwie. Na świecie każdego roku około jedno na dwoje dzieci w wieku od 2 do 17 lat doświadcza przemocy fizycznej, emocjonalnej lub seksualnej. Nierozwiązane problemy ze zdrowiem psychicznym rodziców i opiekunów mogą również mieć poważny wpływ na rozwój emocjonalny i fizyczny dzieci. Nawet 1 na 4 dzieci mieszka z rodzicem cierpiącym na zaburzenia psychiczne.  

Sytuacja w Polsce 

Szacuje się, że w Polsce ponad 630 tys. dzieci potrzebuje natychmiastowej, specjalistycznej opieki psychologicznej lub psychiatrycznej. Z roku na rok drastycznie rosną statystyki dotyczące prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży. Pogłębiające się problemy zdrowia psychicznego wśród młodego pokolenia w połączeniu z dramatyczną sytuacją systemu psychiatrii dziecięcej, stanowią ogromne wyzwanie w walce o kondycję psychiczną dzieci w Polsce.  

Zatrważające są dane o samobójstwach. W 2021 roku odnotowano 1496 prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży, co w stosunku do 2017 roku stanowi ponad 100% wzrost (dane Komendy Głównej Policji). Kluczowe jest skuteczne i natychmiastowe wprowadzenie rozwiązań, dzięki którym każdy potrzebujący profesjonalnej pomocy młody człowiek otrzyma niezbędne wsparcie.  

Nie można jednak zapominać o profilaktyce mającej na celu wspieranie czynników chroniących zdrowie psychiczne młodzieży. Okres dorastania jest kluczowy dla wprowadzenia wszelkich działań o charakterze profilaktycznym, gdyż połowa zaburzeń zdrowia psychicznego ma swój początek przed ukończeniem 14. roku życia.  

Chcemy wspierać rodziców w dbaniu o zdrowie psychiczne, dlatego we współpracy z ekspertami przygotowaliśmy materiały wideo, z których dorośli mogą się dowiedzieć czym jest higiena zdrowia psychicznego, jakie czynniki mają wpływ na pojawianie się zaburzeń wśród młodych ludzi i jak rozpoznawać niepokojące sygnały, które wysyła dziecko.  

Zapraszamy do obejrzenia wywiadów z dr. Ewą Odachowską-Rogalską z Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie. Można dowiedzieć się z nich, w jaki sposób środowisko domowe, relacje z bliskimi, a także szkoła wpływają na stan zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Materiały mogą być pomocne również dla pedagogów i nauczycieli pracujących z młodzieżą. 

Filmy można zobaczyć tu 

Trauma wojny - ukraińskie dzieci w Polsce 

Z blisko 4 milionów uchodźców, którzy zarejestrowali się w celu tymczasowej ochrony w Europie, ponad 1,4 miliona znalazło schronienie w naszym kraju. Zdrowie psychiczne dzieci i opiekunów zajmuje bardzo ważne miejsce w działaniach UNICEF w Polsce. Wiemy, że wspieranie ich dobrostanu teraz może zapobiec długoterminowym skutkom traumy w przyszłości. 

Większość ukraińskich dzieci, która uciekła do Polski, uniknęła fizycznych ran. Jednak cierpią przez te niewidzialne – spowodowane przez wojnę. Polskie dzieci również dotyka stres wywołany przez konflikt w Ukrainie i one także potrzebują wsparcia.  

Naszym celem jest zapewnienie do końca bieżącego roku pomocy psychologicznej dla 585 tys. ukraińskich dzieci i ich opiekunów. Aby osiągnąć ten cel UNICEF w Polsce we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Instytutem Matki i Dziecka prowadzi szkolenia pracowników służby zdrowia w zakresie poradnictwa dla rodziców i małych dzieci. Dzięki współpracy z 12 miastami, które przyjęły największą liczbą ukraińskich uchodźców wraz z organizacjami społecznymi prowadzimy programy terapeutyczne. Zachęcamy do utrzymywania kontaktów z bliskimi, rutyny, zabawy i nauki, które mogą pomóc odzyskać poczucie normalności i równowagi.  

Wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego i psychospołecznego jest również udzielane za pośrednictwem szkół, żłobków, obozów letnich, przestrzeni przyjaznych dzieciom i programów dla rodziców. Z wielu z tych programów korzystają również polskie dzieci. 

Jako dorośli musimy nauczyć się pomagać dzieciom i walczyć z wszelkimi przejawami stygmatyzacji osób cierpiących z powodu zaburzeń zdrowia psychicznego. Każdy, kto cierpi, a szczególnie dziecko, wymaga zrozumienia, opieki i wsparcia. 

Zobacz również

W 2023 roku głodu doświadczyło 733 mln osób

W 2023 roku głodu doświadczyło 733 mln osób

Pogłębiające się globalne kryzysy przyczyniają się do utrzymującego się trzeci rok z rzędu wysokiego poziomu niedożywienia. W 2023 r. głodu doświadczyła co 11 osoba na świecie i co 5 w Afryce – wynika z najnowszego raportu o stanie bezpieczeństwa żywnościowego i żywienia na świecie (SOFI), opublikowanego przez pięć wyspecjalizowanych agend Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Więcej
Jak rozmawiać z dzieckiem o zmianie klimatu

Jak rozmawiać z dzieckiem o zmianie klimatu

Rozmowa o zmianie klimatu z dzieckiem może być trudna dla wielu rodziców. To naturalne, że chcemy chronić dzieci przed stresem i zmartwieniami. Jednak jest ona niezbędna, aby nasze pociechy nie czerpały informacji z niepewnych źródeł.

Więcej
Śmiercionośny atak na Ukrainę

Śmiercionośny atak na Ukrainę

Podczas śmiercionośnego ataku rakietowego na Ukrainę zginęło lub zostało rannych co najmniej 150 osób. Poważnym uszkodzeniom uległ szpital dziecięcy Okhmatdyt w Kijowie - największy w kraju ośrodek medyczny dla najmłodszych. 

Więcej