Debata wokół stanu realizacji zaleceń Komitetu Praw Dziecka to wspólne przedsięwzięcie UNICEF Polska, Koalicji Organizacji Pozarządowych monitorujących wdrażanie Konwencji o prawach dziecka w Polsce oraz Rzeczniczki Praw Dziecka.
35 lat temu, 20 listopada 1989 roku, z inicjatywy Polski, Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło jeden z najważniejszych dokumentów dotyczących praw człowieka – Konwencję o prawach dziecka.
Geneza debaty
Rozbudowany monitoring wdrażania postanowień Konwencji UNICEF Polska prowadzi wraz z partnerami w ramach Koalicji Organizacji Pozarządowych monitorujących wdrażanie Konwencji o Prawach Dziecka w Polsce. Na spotkaniach Koalicji omawiane są najważniejsze problemy dotyczących realizacji praw dzieci w Polsce oraz planowane różnorodne działania, w tym m.in. przygotowywanie wspólnych badań, raportów, stanowisk i apeli.
Wdrażanie Konwencji przez Polskę poddawane jest okresowej ocenie przez Komitet Praw Dziecka ONZ, który formułuje m.in. zalecenia i rekomendacje. Obecnie Koalicja Organizacji Pozarządowych podjęła prace mające na celu ocenienie stanu realizacji zaleceń Komitetu dla Polski oraz wypracowanie rekomendacji dla rządu. Wstępne ustalenia członków Koalicji w tym zakresie zostały przedstawione i omówione w toku debaty, która odbyła się 19 listopada 2024 roku.
W 2025 roku, planowana jest publikacja raportu Koalicji.
Debata została rozpoczęta wystąpieniem Moniki Horny-Cieślak, Rzeczniczki Praw Dziecka, Renaty Bem, Dyrektor Generalnej UNICEF Polska, reprezentującej także Koalicję Organizacji Pozarządowych monitorujących wdrażanie Konwencji o prawach dziecka w Polsce oraz Jana Gawrońskiego, Społeczny Zastępca Rzeczniczki Praw Dziecka.
Protokół fakultatywny do Konwencji o prawach dziecka
Jednym z wiodących tematów debaty było omówienie protokołu fakultatywnego (tzw. III protokołu) do Konwencji o prawach dziecka i perspektywa ratyfikowania go w Polsce.
III protokół ustanawia istotny mechanizm ochrony praw najmłodszych. Przyznaje każdemu dziecku, grupie dzieci, a także innym osobom działającym w ich imieniu, możliwość zawiadomienia Komitetu Praw Dziecka o tym, że dziecko lub dzieci stały się ofiarami naruszenia praw przyznanych w Konwencji o prawach dziecka, lub jej protokołów fakultatywnych.
III protokół może stać się istotnym wzmocnieniem krajowych i regionalnych mechanizmów prowadzących do większego poszanowania praw dziecka, a także uczynić go znacznie efektywniejszym. W bezpośredni sposób przełoży się to na los dzieci znajdujących się pod jurysdykcją Polski, wymuszając podejmowanie reform w większym stopniu gwarantujących przestrzeganie praw dziecka.
Kwestie te omówiono szerzej w toku pierwszego panelu dyskusyjnego, w którym udział wzięła Rzeczniczka Praw Dziecka, Monika Horna-Cieślak, mec. Marcin Wolny z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, a także Pani Katarzyna Bogdziewicz, doradczyni Ministra Sprawiedliwości Republiki Litewskiej
Istotne tematy poruszone w toku debaty
W trakcie debaty Agnieszka Bąk (IPSOS) zaprezentowała wyniki badań dotyczących przemocy wobec dzieci. Renata Szredzińska (Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę), Agnieszka Zobolewicz-Wiśniewska (La Strada Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu) oraz Agnieszka Niedźwiedzka (Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego) przedstawiły w tym zakresie swoje uwagi i rekomendacje.
Kolejnym omawianym tematem była piecza zastępcza i potrzebne reformy w tym zakresie. W dyskusji udział wzięła Beata Kulig (Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce), Dominika Filipowicz (Fundacji Integracja) oraz Katarzyna Słubik (Stowarzyszenie Interwencji Prawnej).
W debacie 35 lat Konwencji o prawach dziecka. Wokół zaleceń Komitetu Praw Dziecka dla Polski zorganizowanej przez UNICEF Polska i Rzeczniczkę Praw Dziecka wzięła udział także Katarzyna Kotula, Ministra ds. Równości, Monika Rosa, posłanka na Sejm RP, Przewodnicząca Komisji ds. Dzieci i Młodzieży, Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości oraz Anna Mazurczak, Dyrektorka Departamentu ds. Równego Traktowania, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Debata została podsumowana w moderowanym przez Rzeczniczkę Praw Dziecka panelu dyskusyjnym, w którym wzięli udział młodzi uczestnicy: Marcelina Maciąg, Zuzanna Głuch, Jan Bęczkowski oraz Nikola Soboń.
Członkowie Koalicji Organizacji Pozarządowych monitorujących wdrażanie Konwencji o prawach dziecka w Polsce:
- Stowarzyszenie Polski Komitet Narodowy UNICEF
- Helsińska Fundacja Praw Człowieka
- Polski Komitet EAPN (EAPN Polska)
- ATD Czwarty Świat
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
- Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce
- Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego
- Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
- Fundacja Integracja
- Fundacja W stronę dialogu
- Koalicja na rzecz Rodzinnej Opieki Zastępczej
- Fundacja Szkoła z Klasą
- Fundacja La Strada – Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu
Więcej informacji na stronie prawadziecka.org.
