Podczas spotkania parlamentarnego Zespołu ds. Walki z Wykluczeniem Transportowym w Sejmie zaprezentwaliśmy raport pt. „Wykluczenie transportowe dzieci i młodzieży w Polsce”. Kluczowym elementem spotkania było omówienie wypracowanych rekomendacji oraz dyskusja z młodymi osobami.
W ostatnich latach w Polsce coraz częściej podejmuje się kwestię wykluczenia transportowego dzieci i młodzieży. Choć to właśnie młode osoby w tym zakresie są szczególnie zagrożone, to problem nie był w pełni rozpoznany. Z tego względu podjęliśmy się realizacji badania ankietowego, aby zdiagnozować tę sytuację.
Wykluczenie transportowe – dane
Wykluczenie transportowe dotyczy 14% dzieci i młodzieży w wieku 12-19 lat, a odsetek ten rośnie do 20%, gdy mówimy kwestii wyboru szkoły. Badanie pokazuje też, że wykluczenie w większym stopniu zagraża uczniom szkół średnich oraz dziewczętom, a także jest poważniejszym problemem na wsiach i w powiatach peryferyjnych. Co więcej, odsetek zagrożonych wykluczeniem wzrasta wraz z liczbą członków gospodarstwa domowego. Samo posiadanie auta w rodzinie nie jest też gwarantem zaspokojenia wszystkich potrzeb transportowych. Jak wynika z badania, konsekwencje tego problemu dla społeczeństwa mogą okazać się większe w sferze społecznej, kulturowej i obywatelskiej, aniżeli w edukacji, zwłaszcza podstawowej.
Zobacz spot #TransportDlaMłodych
Nasze rekomendacje
W planowanych rozwiązaniach należy uwzględnić odmienną specyfikę małych i średnich miast w kontekście dostępu dzieci i młodzieży do usług i innych celów ich podróży. Kluczowe jest też dostosowanie rozkładów jazdy do potrzeb młodych oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa w transporcie publicznym. Ponadto warto zwiększyć poziom partycypacji społecznej młodych osób przy organizacji przewozów, a także poprawić dostęp do informacji o siatce połączeń.
Jak wskazywał w rekomendacjach ekspert współpracujący z UNICEF Polska, prof. dr hab. Tomasz Komornicki z Polskiej Akademii Nauk, polityka przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu musi uwzględniać uwarunkowania lokalne, a organizacja transportu powinna być koordynowana na szczeblu wyższym niż gminny, co pozwoliłoby na integrację z innymi politykami.
Jednym z kluczowych zadań UNICEF Polska jest monitorowanie sytuacji dzieci i młodzieży w naszym kraju. W ramach tych działań identyfikujemy obszary i problemy, które mają wpływ na jakość ich życia. Istotna dla nas jest realizacja praw dziecka w jego najbliższym otoczeniu, na poziomie lokalnym – od domu rodzinnego, przez szkołę, a skończywszy na dostępie do usług społecznych w miejscowości zamieszkania oraz możliwościach partycypacji w życiu społecznym czy kulturalnym. Oczywiście, Konwencja o prawach dziecka nie mówi bezpośrednio o prawie do transportu, ale wskazuje na prawo młodych ludzi do rozwoju, do realizacji pełnego potencjału, wspomina o dostępie do usług kulturalnych i rozrywkowych, a także prawie do wypoczynku i czasu wolnego. Kluczowe jednak jest, że realizacja tych praw nie może być uzależniona od dostępu do transportu publicznego – a wyniki naszego raportu pokazują, że często tak się właśnie dzieje – mówiła Renata Bem, Dyrektor Generalna UNICEF Polska, prezentując raport w Sejmie.
Do rekomendacji wynikających z raportu odnosili się również czestnicy spotkania parlamentarnego Zespołu ds. Walki z Wykluczeniem Transportowym. Obok przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury wzięli w nim udział także liczni reprezentanci młodzieżowych organizacji i młodzieżowych sejmików województw z całej Polski, m.in. Parlamentu Młodych RP.
Pełna relacja z posiedzenia Zespołu dostępna jest na stronach Sejmu.
