Od zmian klimatu po konflikty zbrojne – w wielu obszarach świata rok 2023 był dla dzieci katastrofalny. Kryzysy humanitarne, dotykające dzieci w wielu miejscach na świecie w 2023 roku, wywoływane były najczęściej rozszerzaniem się istniejących konfliktów zbrojnych lub wybuchem nowych. Napędzały je także konsekwencje zmian klimatu i katastrof naturalnych, a także utrzymujące się w wielu społecznościach ubóstwo czy brak bezpieczeństwa żywnościowego. Wszystkie te zagrożenia powodują, że podstawowe prawa dzieci są nieustająco naruszane. Potrzeby najmłodszych w zakresie pomocy humanitarnej i ochrony były i są niezwykle poważne i rosną w miarę pojawiania się nowych sytuacji kryzysowych.
Poniżej zamieszczamy oświadczenie Renaty Bem, Dyrektor Generalnej UNICEF Polska podsumowujące ostatni rok.
Rok 2023 to jeden z tych, które na długo zapadają w pamięć. W wielu obszarach świata był dla dzieci wprost katastrofalny. Każda kolejna sytuacja kryzysowa powodowała, że już istniejące potrzeby najmłodszych w zakresie pomocy humanitarnej i ochrony znacząco wzrastały. To czas wielu wyzwań i strachu, ale też okres niezwykłego wsparcia i siły ludzkich serc.
We wszystkich zapalnych obszarach UNICEF staje na wysokości zadania, odpowiadając na stale rosnące potrzeby humanitarne na całym świecie. Razem z lokalnymi partnerami jesteśmy na pierwszej linii frontu, także w tych najbardziej niebezpiecznych i niedostępnych miejscach, docierając ze wsparciem do bezbronnych dzieci i wychodząc naprzeciw ich rozlicznym potrzebom.
Według naszych szacunków prawie jedna czwarta dzieci na świecie żyje w strefach działań zbrojnych lub z nich ucieka. Do konfliktów trwających w Burkina Faso, Demokratycznej Republice Konga, na Ukrainie i w Jemenie, doszły w ostatnim czasie też nowe. Walki w Sudanie zmusiły co najmniej 6 mln ludzi do opuszczenia swoich domów, z czego ponad połowa to dzieci – to największy kryzys przesiedleńczy wśród najmłodszych na świecie. W międzyczasie Gaza stała się najbardziej niebezpiecznym miejscem na świecie dla dzieci.
Co gorsza, te konflikty nie występują w próżni i są często potęgowane przez inne niszczycielskie kryzysy. W 2023 r. byliśmy przecież świadkami katastrofalnej powodzi w Libii, trzęsień ziemi w Turcji i Syrii, a także Afganistanie i Maroku, epidemii chorób, takich jak cholera na Haiti, oraz braku bezpieczeństwa żywnościowego, takiego jak ten doświadczany w Rogu Afryki. Zmiany klimatyczne nadal siały spustoszenie w życiu młodych ludzi, powodując poważne susze, fale upałów i bardziej intensywne burze.
Ten rok był szczególnie brutalny dla dzieci na całym świecie. To trudne czasy, które sprawiły, że wielu z nas straciło nadzieję, ale to właśnie ona jest fundamentem, na którym zbudowano UNICEF. To nadzieja, że możemy stworzyć świat, w którym prawa i dobrobyt tego i przyszłych pokoleń dzieci będą chronione i przestrzegane. Nadzieja jest tym, co napędza nasz optymizm, że misja ta może zostać zrealizowana.
Nadzieję dają też osiągnięcia UNICEF w działaniach na rzecz dzieci w 2023 r. W ramach pomocy humanitarnej obejmowały one dotarcie do ponad 23 mln ludzi z bezpieczną wodą pitną i zaszczepienie 27 mln dzieci przeciwko odrze. Razem z partnerami zapewniliśmy również ponad 150 mln dzieci usługi wczesnego wykrywania i leczenia niedożywienia dzieci w miejscach wysokiego ryzyka.
W Polsce końcówka roku przyniosła zmianę, która w wielu obszarach może oznaczać nowe otwarcie – także na perspektywę dziecięcą, w ostatnich latach niejednokrotnie spychaną na dalszy plan. Dzięki temu będziemy mogli jeszcze skuteczniej i z lepszymi efektami nieść pomoc wszędzie, gdzie jest ona najbardziej potrzebna i oczekiwana. Jeszcze przed wyborami zwracaliśmy uwagę na kwestie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży oraz apelowaliśmy do partii politycznych o pilne zajęcie się tymi potrzebami. Wierzę, że dzięki współpracy z nową Rzeczniczką Praw Dziecka uda nam się efektywnie sprostać oczekiwaniom dzieci i młodzieży w tym obszarze.
W tym roku z pewnością będziemy kontynuować wiele z dotychczasowych działań – czy to w obszarze zaangażowania młodych na szczeblu lokalnym i ogólnokrajowym w działania dotyczące zmian klimatu czy też np. w zakresie walki z wykluczeniem transportowym i szerokiej promocji partycypacji młodych ludzi w życiu publicznym, a także upowszechniania wiedzy na temat praw dziecka – tak wśród najmłodszych, jak i dorosłych z różnych środowisk, aby świadomość istnienia tych praw i wynikających z tego konsekwencji była jak najszerzej dostępna.
