Dzieci w Polsce są najczęściej nieszczęśliwe z powodów związanych ze szkołą, czyli wymagających nauczycieli, złych ocen oraz nadmiaru nauki. Wśród przyczyn dzieci wskazują także na złe relacje z najbliższymi i rówieśnikami, wynika z badania UNICEF Polska, ABR SESTA oraz SYNO Polska.
„Prawa dziecka z perspektywy dzieci, rodziców i nauczycieli” to raport z badania przeprowadzonego przez UNICEF Polska, ABR SESTA oraz SYNO Polska. Raport powstał z okazji 30. rocznicy uchwalenia Konwencji o prawach dziecka. Jego celem było zbadanie stanu faktycznego przestrzegania praw dziecka w Polsce z perspektywy dzieci, rodziców i nauczycieli.
Jest to najnowsze tego typu badanie zrealizowane w naszym kraju. Cieszę się, że jest publikowane w tym wyjątkowym dniu 30. rocznicy uchwalenia Konwencji o prawach dziecka. Konwencji, która ma szczególne znaczenie dla Polaków, bo to właśnie nasz kraj przedłożył na arenie międzynarodowej pierwszy projekt tego dokumentu, mówi Marek Krupiński, Dyrektor Generalny UNICEF Polska.
Co sprawia, że dzieci są szczęśliwe?
Z badania wynika, że większość dzieci w Polsce jest szczęśliwych. Poczcie szczęścia jest jednak różne w zależności od wieku dziecka. Najmłodsi uczęszczający do szkół podstawowych czują się ogólnie bardziej szczęśliwi niż ich starsi koledzy. Spędzanie czasu z przyjaciółmi, bycie kochanym przez rodzinę oraz realizacja hobby to główne powody dające szczęście dzieciom. Co ciekawe, dzieci wskazywały, że poczucie szczęścia dają im relacje z przyjaciółmi, zaś rodzice na pierwszym miejscu stawiali bycie kochanym przez rodzinę.
Aż 95% badanych dzieci słyszało o prawach dziecka. Najczęściej dowiadywały się o nich w szkole lub od rówieśników. Niestety, jedno na troje dzieci w wieku 12-17 lat deklaruje, że ich prawa zostały kiedykolwiek złamane. Ponadto, co trzeci nauczyciel jest zdania, że prawa dziecka są łamane przez rodziców. Z kolei tylko połowa rodziców deklaruje znajomość praw dziecka, a co piąty uważa, że prawa dziecka utrudniają wychowanie.
Respektowanie praw dzieci sprzyja ich poczuciu szczęścia. UNICEF stoi na stanowisku, że każde dziecko, bez względu na swoje pochodzenie czy status społeczno-ekonomiczny, powinno mieć zagwarantowane szczęśliwe dzieciństwo. Rolą nas, dorosłych, jest zadbanie, aby dzieci mogły korzystać ze swoich praw, dodaje Marek Krupiński, Dyrektor Generalny UNICEF Polska.
Wyzwania w zakresie praw dziecka
Oprócz pozytywnych aspektów dotyczących edukacji o prawach dziecka, pojawiły się także wyzwania. Wyniki badania wskazują, że dzieci chciałyby mieć większy wpływ na decyzje podejmowane w domu, szczególnie na to, jakie kto ma obowiązki w domu i w jaki sposób rodzina spędza czas wolny. Co więcej, dzieci chciałyby mieć także większy wpływ na to, co się dzieje w szkole – decydować o zasadach obowiązujących w szkołach, jakie jest menu na stołówce oraz jak wyglądają wycieczki czy imprezy szkolne. Problemem jest także przemoc. Co dziesiąte dziecko doświadczyło przemocy fizycznej, a co czwarte przemocy słownej – najczęściej ze strony rówieśników i najbliższych.
Rodzice uczestniczący w badaniu byli między innymi pytani o dostęp dzieci do służby zdrowia. Tylko 4 na 10 z nich wypowiedziało się w tym temacie pozytywnie. Wśród problemów w zakresie ochrony zdrowia dzieci rodzice wymienili najczęściej konieczność korzystania z płatnych wizyt lekarskich oraz ograniczony bezpłatny dostęp do lekarzy specjalistów.
Raport „Prawa dziecka z perspektywy dzieci, rodziców i nauczycieli” zawiera także wyniki badania zrealizowanego wśród nauczycieli. Zdecydowana większość nauczycieli deklaruje, że miała styczność z treściami o prawach dziecka podczas studiów, natomiast zaledwie 45% z nich jest zdania, że ta wiedza była wystarczająca. Większość nauczycieli widzi pozytywne skutki edukacji o prawach dziecka. Niestety, co dziesiąty z nich uważa, że efektem edukacji o prawach dziecka jest okazywanie aroganckich postaw przez dzieci oraz kwestionowanie autorytetu rodziców.
UNICEF Polska wskazuje na trzy kluczowe elementy pozwalające na wszechstronny rozwój dziecka. Są to odpowiednie warunki życia, dobrej jakości edukacja oraz wysoki poziom opieki zdrowotnej. Każdy z tych elementów jest zależny od sytuacji rodzinnej dziecka, sprawnego funkcjonowania struktur państwowych oraz samorządowych. Musimy zrobić wszystko, aby działania podejmowane na każdym szczeblu i w każdym obszarze nie tylko przynosiły wymierne efekty, ale także dawały najmłodszym obywatelom poczucie szczęścia dzięki realizacji ich praw.
Z treścią raportu można się zapoznać tutaj.
***
O UNICEF
UNICEF to organizacja humanitarna i rozwojowa działająca na rzecz dzieci. Od ratujących życie szczepień, przez budowę szkół, po natychmiastową pomoc w sytuacji klęski humanitarnej - UNICEF robi wszystko, aby dzieciom żyło się lepiej. Pracuje w małych wioskach i z rządami państw, bo uważa, że każde dziecko, niezależnie od miejsca urodzenia, koloru skóry czy religii, ma prawo do zdrowego i bezpiecznego dzieciństwa.
