UNICEF Polska – pomagamy dzieciom

Okazuj nastolatkowi miłość i troskę, a jednocześnie zadbaj o siebie.

Niezależnie od tego, czy dobrze dogadujesz się ze swoim nastoletnim dzieckiem, czy też jest to dla Was pewne wyzwanie, ważne jest, aby pokazać dziecku, że je kochasz i wspierasz, że możesz mu pomóc w trudnych chwilach i że zawsze może na Ciebie liczyć.

Oto 4 rzeczy, o których warto pamiętać, kiedy pytasz nastolatka „Co słychać?” i chcesz pokazać mu, że może na Ciebie liczyć.

1. Zachęcaj do mówienia o swoich uczuciach

• Poszukaj sposobów, aby nawiązać kontakt z nastolatkiem. Zapytaj, jak minął mu dzień i co robił. Możesz poprosić, aby przyłączył się do tego, co Ty robisz, np. przygotowania obiadu i wykorzystać ten czas na rozmowę o jego dniu.
• Przypomnij dziecku, że jesteś przy nim, bez względu na wszystko, i że chcesz usłyszeć, jak się czuje i co myśli. Kilka prostych słów zachęty może sprawić, że poczuje się na tyle swobodnie, aby opowiedzieć Ci o swoich uczuciach.
• Ważne jest, aby rozpoznać i zrozumieć emocje, których może doświadczać, nawet jeśli jest to niekomfortowe. Kiedy się przed Tobą otworzy, możesz odpowiedzieć „rozumiem”, „wydaje się, że to trudna sytuacja” lub „to ma sens”.
• Łatwo jest zauważać rzeczy, które nastolatek robi źle i które nam się nie podobają. Ale staraj się też zauważać i chwalić go za to, co robi dobrze - nawet proste zachowanie, jak sprzątanie po sobie.

2. Znajdź czas na to, by okazać wsparcie

• Wspólnie ustalcie zadania i osiągalne cele na każdy dzień. Możesz dopasować obowiązki domowe do zajęć szkolnych lub wyznaczyć cel, np. odrabianie pracy domowej przed obiadem.
• Dorastanie oznacza niezależność! Postaraj się zapewnić swojemu nastoletniemu dziecku odpowiedni czas i przestrzeń, aby mogło być samodzielne. Potrzeba przestrzeni jest naturalnym etapem dorastania.
• Znajdź kilka sposobów, aby wspierać i zachęcać nastolatka do robienia sobie przerw (od zajęć szkolnych, prac domowych lub innych zajęć, nad którymi pracuje) na skupienie się na tym, co lubi. Jeśli nastolatek czuje się sfrustrowany, wspólnie pracujcie nad rozwiązaniem problemów. Staraj się nie przejmować kontroli i nie mów mu, co ma robić.

3. Wspólnie rozwiązujcie konflikty

• Wysłuchaj opinii nastoletniego dziecka i spróbuj spokojnie rozwiązać konflikt. Pamiętaj: każdy przeżywa sytuacje stresowe!
• Nigdy nie rozmawiaj o problemach, gdy jesteś zdenerwowany. Odejdź na bok, weź głęboki oddech i uspokój się - możecie porozmawiać o problemie później.
• Unikaj walki o władzę. Świat wydaje się nastolatkom nieprzewidywalny, a dostępne opcje dość ograniczone, próbują przejąć kontrolę. I choć może to być trudne, postaraj się wczuć w ich sytuację i zrozumieć chęć przejęcia kontroli w tym przerażającym dla nich czasie, zamiast próbować z tym walczyć lub pokonać.
• Bądź szczery i uczciwy wobec nastolatka: możesz mu powiedzieć, że również odczuwasz dodatkowy stres. Pokazując mu, jak radzisz sobie z własnymi trudnymi uczuciami, pomagasz mu zrozumieć, że to co odczuwa jest normalne.
• Gdy już dojdzie do konfliktu, poświęć trochę czasu, aby zastanowić się nad tym, jak możecie go wspólnie rozwiązać. Możesz omówić swoje pomysły z nastolatkiem, aby pokazać jak je analizujesz.

4. Zadbaj o siebie

Opiekunowie mają wiele na głowie. Ty również potrzebujesz opieki i wsparcia. Zadbanie o siebie jest dobrym sposobem na przekazanie tej praktyki nastolatkowi.

• Nie czekaj z poproszeniem innych o pomoc, jeśli czujesz się przytłoczony. To normalne, że tak się czujesz. Znajdź członka rodziny lub kogoś, z kim możesz porozmawiać.
• Znajdź czas na własne relacje. Spróbuj znaleźć kilka osób, którym możesz opowiedzieć o swoich uczuciach i doświadczeniach. Każdego dnia zarezerwuj trochę czasu na rozmowę z nimi, aby sprawdzić, jak się czujesz.
• Znajdź czas na robienie tego, co pomaga ci radzić sobie ze stresem. Niezależnie od tego, czy Twój dzień jest pracowity czy leniwy, znalezienie czasu dla siebie jest niezbędne dla dobrego samopoczucia. Robienie tego, co lubisz lub po prostu kilka minut przerwy w ciągu dnia pomoże Ci się zrelaksować i naładować energią.
• Wypróbuj różne pozytywne strategie radzenia sobie ze stresem, które Tobie pomagają. Mogą to być np.: ćwiczenia, rozmowy z przyjaciółmi, tworzenie list rzeczy do zrobienia lub planowanie z wyprzedzeniem, dbanie o ustalony porządek, zastanowienie się nad tym, za co jesteś wdzięczny lub z czego jesteś dumny. Możesz także poświęcić ten czas na rzeczy, które lubisz, jak słuchanie muzyki, obcowanie ze sztuką, taniec czy prowadzenie dziennika.

Pomysły zawarte w tym przewodniku zostały opracowane przez Grupę Referencyjną ds. Zdrowia Psychicznego i Wsparcia Psychospołecznego Stałego Komitetu Międzyagencyjnego.