Atak paniki to intensywne uczucie strachu i niepokoju. Często dzieje się tak, gdy ludzie odczuwają niepokój w związku z czymś, co dzieje się w ich życiu, bądź doświadczyli czegoś trudnego lub stresującego. Ataki paniki mogą być przerażające, szczególnie dla dzieci, ale zwykle można je powstrzymać odpowiednim leczeniem. Ważne jest, aby wiedzieć, że atak paniki nie spowoduje żadnej krzywdy i nawet jeśli wydaje nam się to niemożliwe, to uczucie minie.
Zrozumienie czynników wyzwalających ataki paniki jest pierwszym krokiem, aby pomóc dziecku przezwyciężyć ten stan.
Czym jest atak paniki?
Atak paniki to uczucie strachu i niepokoju, które może nas ogarnąć nagle i zwykle towarzyszą mu intensywne objawy fizyczne, takie jak zawroty głowy, duszności i przyspieszone bicie serca. Wiele dzieci odczuwa wówczas przerażenie, jakby miało się wydarzyć coś złego. Uczucia te mogą pojawić się nawet wtedy, gdy nie ma realnego zagrożenia.
Co powoduje atak paniki?
Nie zawsze dokładnie da się ustalić, co powoduje atak paniki u dzieci i dorosłych. Wiemy jednak, że uczucie niepokoju lub doświadczenie czegoś trudnego lub stresującego może wywołać atak paniki.
Sytuacje te obejmują:
- niepokój spowodowany trudnymi doświadczeniami w domu lub szkole
- stres związany z egzaminami, relacjami rówieśniczymi lub związkami
- śmierć bliskiej osoby
- trudne doświadczenie, takie jak znęcanie się lub zaniedbanie
- doświadczenie przemocy
Ataki paniki u dzieci i młodzieży
Ataki paniki często rozpoczynają się w okresie dojrzewania, choć mogą też wystąpić w dzieciństwie. Mogą prowadzić do silnego lęku, a także wpływać na inne aspekty samopoczucia lub funkcjonowania dziecka. Niektóre dzieci zaczynają unikać sytuacji, w których obawiają się ataku paniki. Młode osoby mogą sięgać po alkohol lub narkotyki w celu zmniejszenia niepokoju. Nierozpoznane i nieleczone ataki paniki mogą powodować komplikacje w przyszłości, takie jak ciężka depresja czy zachowania autodestrukcyjne, a nawet prowadzić do prób samobójczych.
W przypadku wczesnej diagnozy, dzieci doświadczające ataków paniki zwykle dobrze reagują na leczenie.
Oznaki i objawy ataków paniki
Jeśli Twoje dziecko doświadcza ataku paniki, może czuć się pozbawione kontroli nad tym, co się wokół niego dzieje, może się bać, że jego ciało jest w niebezpieczeństwie, a może nawet umrze. Nasze ciała mogą reagować na ataki paniki na różne sposoby.
Oto niektóre z reakcji:
- duszności, przyspieszony oddech lub trudności z oddychaniem
- zawroty głowy lub uczucie omdlenia
- światłowstręt
- przyśpieszone bicie serca i ucisk w klatce piersiowej
- zwiększona potliwość
- drżenie nóg
- nadmierna płaczliwość
- uczucie paraliżu, jakby nie można było się ruszyć
- skurcze żołądka lub mdłości
Sposoby, żeby pomoc dziecku w radzeniu sobie z atakami paniki
Wiedza o tym, co wywołuje atak, jest pierwszym krokiem w walce z paniką. Zapytaj swoje dziecko, jak się czuje i co sprawia, że jest zaniepokojone lub zestresowane. Czy są pewne sytuacje lub miejsca, które wywołują u niego uczucie paniki? Ta wiedza może pomóc dziecku zastanowić się, co może zrobić, aby poradzić sobie w takich sytuacjach.
Podczas ataku paniki dziecko może czuć, że traci kontrolę, ale możesz mu pomóc ją odzyskać i sprawić że poczuje się lepiej.
Świadmość:Czasami może się wydawać, że łatwiej jest unikać sytuacji lub miejsca, które wywołuje w nas panikę. To naturalne, że tak się czujemy. Jednak unikanie takich sytuacji może sprawić, że nasz niepokój będzie narastał. Celem nie jest unikanie sytuacji, które wywołują u nas panikę, ale pomoc dziecku w radzeniu sobie z tym, jak się w takich sytuacjach czuje.
Zabawa w alfabet:Poproś dziecko, aby znalazło jakieś słowo na każdą literę alfabetu. Mogą to być nazwy zwierząt, miejsc, potraw czy imiona itp. Zabawa ta zaangażuje inną część mózgu dziecka i odciągnie jego uwagę od strachu i niepokoju.
Koncentrowanie się na oddychaniu:Oddychanie brzuszne jest bardzo uspokajające i pomaga nam wciągnąć tlen głęboko do płuc. Oto prosty 3-etapowy proces:
- połóż dłoń na brzuchu;
- weź 5 głębokich oddechów, poświęć 5 sekund na wdech i 5 sekund na wydech, wdychając powietrze nosem i wydychając ustami;
- wyjaśnij dziecku, że podczas wdechu delikatnie nadmuchuje brzuszek jak balonik, a podczas wydechu powietrze ponownie powoli uchodzi z balonika.
Znajdź bezpieczną przestrzeń: Jeśli Twoje dziecko odczuwa panikę w danej sytuacji, skieruj je w miejsce, w którym będzie mogło odetchnąć i spokojnie pomyśleć. Może to być przestrzeń, którą dobrze zna, np. dom lub jego pokój, bądź wymyślone miejsce, w którym czuje się spokojnie, np. ulubiona część parku lub plaża.
Pomóż dziecku korzystać ze zmysłów. Nasze zmysły to potężne narzędzia pomagające radzić sobie z uczuciem paniki, niepokoju i stresu. Oto prosty sposób na zachęcenie dziecka do korzystania z nich:
Poproś dziecko, aby usiadło wygodnie i powoli wdychało i wydychało powietrze. Następnie poproś je, aby wymieniło kilka rzeczy, które nie są dla niego stresujące: 4 rzeczy, które może zobaczyć, 3 rzeczy, które może usłyszeć, 2 rzeczy, które może powąchać i 1 rzecz, którą może posmakować.
Kiedy szukać profesjonalnej pomocy?
W ciężkich przypadkach ataków paniki dziecko lub nastolatek może bać się wychodzić z domu. Jeśli zauważysz u swojego dziecka utrzymujące się objawy ataków paniki, nadszedł czas, aby zwrócić się o pomoc do specjalisty. Dzieci i młodzież z objawami ataków paniki powinny najpierw zostać zbadane przez lekarza rodzinnego lub pediatrę. Jeśli przyczyną objawów nie jest choroba ani stan fizyczny, można skierować dziecko do psychiatry dziecięcego w celu dalszej diagnozy.
Dzięki leczeniu ataki paniki zazwyczaj udaje się zatrzymać. Wczesne leczenie może pomóc zapobiec ich poważnym konsekwencjom.
