Zarówno dla nastolatków, jak i rodziców zdrowie psychiczne może wydawać się trudnym tematem. Bez względu na wiek każdy szuka wsparcia i jego okazanie powinno być pierwszym krokiem w rozmowie. Ponadto posiadanie rzetelnej wiedzy na temat zdrowia psychicznego jest tutaj kluczową kwestią. Na przestrzeni lat powstało wiele mitów, które pogłębiają stygmatyzowanie zdrowia psychicznego i umniejszanie jego roli w życiu człowieka. W tym artykule obalimy najczęściej powielane mity. Zdobyta wiedza może pomóc zarówno tobie, jak i twoim bliskim.
Obalamy siedem mitów związanych ze zdrowiem psychicznym:
Mit: Jeśli ktoś cierpi z powodu zaburzeń zdrowia psychicznego, oznacza to, że nie jest inteligentny.
Fakt: Choroba psychiczna, podobnie jak choroba fizyczna, może dotknąć każdego, niezależnie od inteligencji, klasy społecznej czy poziomu dochodów.
Mit: O zdrowie psychiczne należy dbać tylko w przypadku choroby psychicznej.
Fakt:Każdy powinien dbać o dobre samopoczucie i dążyć do poprawy zdrowia psychicznego, które jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne. Wprowadzanie zdrowych nawyków na obu tych obszarach pozwala na poprawę ogólnej jakości życia.
Mit: Nastolatki nie doświadczają problemów w zakresie zdrowia psychicznego. Po prostu mają wahania nastroju spowodowane buzującymi hormonami i chcą zwrócić na siebie uwagę.
Fakt: Nastolatki często miewają wahania nastrojów, ale nie oznacza to, że nie mają problemów ze zdrowiem psychicznym. 14% nastolatków na świecie doświadcza problemów ze zdrowiem psychicznym. Na całym świecie wśród osób w wieku 10-15 lat samobójstwo jest piątą najczęstszą przyczyną śmierci, a wśród nastolatków w wieku 15-19 lat jest to czwarta najczęstsza przyczyna. Połowa wszystkich zaburzeń psychicznych objawia się przed ukończeniem 14 roku życia.
Mit: Nie da się uniknąć kryzysu zdrowia psychicznego.
Fakt: Wiele czynników ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i pomaga w jego utrzymaniu. Jest to między innymi wzmacnianie umiejętności społecznych i emocjonalnych, wczesne poszukiwanie pomocy i wsparcia, odpowiednia ilość snu, a także przyjazne, wpierające środowisko i relacje w szkole, pracy, domu.
Zdolność do przezwyciężania przeciwności losu jest złożoną kwestią. Wpływ otoczenia, a także indywidualnych czynników nie musi skutkować problemami ze zdrowiem psychicznym.
To między innymi relacje mają pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne. Osoby, które dobrze radzą sobie w trudnych sytuacjach zazwyczaj posiadają odpowiednie relacje z rodziną, przyjaciółmi i innymi osobami wokół nich.
Mit: Kryzys zdrowia psychicznego jest oznaką słabości.
Fakt: Choroba psychiczna nie ma nic wspólnego z byciem słabym lub brakiem silnej woli. Nie jest to stan, który ludzie wybierają, a przyjęcie pomocy w przypadku zaburzeń psychicznych wymaga wielkiej siły i odwagi.
Mit: Nastolatek, który ma dobre oceny i wielu przyjaciół, nie może mieć depresji.
Fakt: Depresja jest powszechną chorobą psychiczną wynikającą ze z oddziaływania wielu czynników społecznych, psychologicznych i biologicznych. Może dotknąć każdego, niezależnie od jego statusu społeczno-ekonomicznego lub tego, jak dobre wydaje się jego życie na pierwszy rzut oka. Młodzi ludzie dobrze radzący sobie w szkole mogą odczuwać presję, aby odnieść sukces w nauce. To z kolei prowadzi do odczuwania ciągłego niepokoju. Na zdrowie psychiczne duży wpływ mają także relacje rodzinne. Warto pamiętać, że depresja, a także poczucie lęku pojawiają się także z przyczyn, których nie da się tak łatwo zidentyfikować.
Mit: Nieodpowiednia opieka rodzicielska powoduje zaburzenia psychiczne u nastolatków.
Fakt: Wiele czynników ma wpływ na samopoczucie i zdrowie psychiczne nastolatków, ich opiekunów i relacje między nimi, m.in. przemoc, ubóstwo, bezrobocie, migracje. Także nastolatkowie posiadający kochających i wspierających rodziców mogą mierzyć się z problemami ze zdrowiem psychicznym. Dzięki okazywaniu wsparcia, opiekunowie odgrywają istotną rolę w pomaganiu nastolatkom w przezwyciężaniu wszelkich problemów, których doświadczają.
Niniejszy artykuł powstał na podstawie przewodnika dla nauczycieli do serii komiksów "Wspaniała Mei i przyjaciele" opracowanego przez UNICEF i Światową Organizację Zdrowia.
