UNICEF Polska – pomagamy dzieciom

Zmiany klimatu powodują, że fale upałów występują coraz częściej, są coraz dłuższe i bardziej uciążliwe. Wysokie temperatury i wilgotność stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza niemowląt, dzieci, kobiet w ciąży i starszych osób. Bez podjęcia odpowiednich środków ostrożności mogą prowadzić do udaru cieplnego, a nawet śmierci.  

Z tego tekstu dowiesz się jak zadbać o zdrowie swoje i najbliższych podczas upałów.

Czyje zdrowie jest zagrożone podczas fal upałów?

Zbyt wysoka temperatura jest niebezpieczna dla zdrowia każdego człowieka bez względu na jego wiek. Jednak negatywne skutki upałów najbardziej odczuwają niemowlęta i dzieci. W ich przypadku przegrzanie i odwodnienie mogą prowadzić nawet do śmierci.

Ciało dziecka gorzej radzi sobie z termoregulacją niż ciało dorosłego.

Kobiety w ciąży także powinny unikać przebywania na zewnątrz podczas gorących dni. Zbyt wysoka temperatura i odwodnienie zwiększają ryzyko wystąpienia niskiej masy urodzeniowej, przedwczesnego porodu, a nawet śmierci dziecka. Dla zdrowia kobiet w ciąży przedwczesny poród jest poważnym zagrożeniem życia, a ponadto powikłania związane z przegrzaniem i odwodnieniem mogą prowadzić do rozwinięcia się cukrzycy ciążowej i nadciśnienia.

Jakie są podstawowe objawy przegrzania?  

• małe pęcherze lub wypryski na skórze
• suchość w ustach, suche wargi
• skurcze - przeważnie rąk i nóg
• nadmierne pragnienie
• nadmierna potliwość
• nudności i wymioty
• krwawienia z nosa
• wysypka cieplna
• zawroty głowy
• osłabienie
• gorączka

Poważne objawy przegrzania  

• brak oddawania moczu przez ponad 8 godzin lub ciemny kolor moczu
• bardzo wysoka temperatura ciała przez ponad 2 godziny (40°C)
• dezorientacja i brak reakcji na bodźce zewnętrzne
• brak potu (czasami nawet przy wilgotnej skórze)
• przyśpieszony oddech i bicie serca  
• omdlenia i utrata przytomności
• śpiączka
• drgawki

Zaufaj swojemu instynktowi i nie wahaj się wezwać pomoc, jeśli zauważysz jeden z poważnych objawów przegrzania.Jeśli stwierdzisz, że istnieje zagrożenie dla zdrowia lub życia chorego zadzwoń na numer alarmowy 112.

Jak chronić niemowlęta i dzieci podczas upału?

Należy:

• regularnie sprawdzać, czy dziecko jest spragnione, poci się, odczuwa gorąco, a także czy wymiotuje, ma suche usta lub odczuwa ból głowy
• upewnić się, że ma na sobie wygodne, luźne ubranie – pomaga to w zapobieganiu wysypkom cieplnym i przegrzaniu
• sprawdzać, czy dziecko jest dobrze nawodnione i zachęcać je do częstego picia wody
• karmić wyłącznie piersią niemowlęta poniżej 6 miesiąca życia
• przebywać z dzieckiem w chłodnych miejscach
• zapewnić im aktywności, które wiążą się z mniejszym wysiłkiem

Jeśli dziecko ma zawroty głowy, szybko oddycha i ma wysoką gorączkę, to należy natychmiast zabrać je do najbliższej placówki medycznej.

Nie wolno:

• podawać dzieciom leków bez konsultacji z lekarzem, jeśli wykazują one oznaki przegrzania
• zostawiać niemowląt i dzieci w zamkniętych pomieszczeniach bez wentylacji, np. w samochodzie lub pokoju bez otwartych okien
• pozwalać dzieciom bawić się na zewnątrz podczas najbardziej gorących godzin południowych i popołudniowych

Objawy przegrzania u niemowląt i dzieci poniżej 3 roku życia  

• wysypka w okolicach intymnych
• zapadnięte czoło i/lub oczy
• mniej oddawanego moczu
• rozdrażnienie i/lub płacz
• wymioty/biegunka
• płacz bez łez

Objawy przegrzania u dzieci i nastolatków  

• skurcze mięśni (szczególnie po aktywności na zewnątrz)
• nudności i wymioty
• silny ból mięśni
• bóle głowy

Jesteś w ciąży lub po porodzie?

Unikaj upałów i dbaj o siebie. Zaplanuj wizyty lekarskie i wszelkie zadania na czas, gdy na zewnątrz jest już chłodniej. Ogranicz swoją aktywność fizyczną. Ważne jest, aby w miarę możliwości odpoczywać i przekazywać obowiązki bliskim. Jeśli to możliwe, śpij w pomieszczeniach, gdzie jest zimniej.  

Unikaj wychodzenia na zewnątrz, gdy temperatura przekracza 40°C.  

Matki karmiące piersią powinny pić dużo wody, ponieważ odwodnienie może wpływać na produkcję pokarmu. Dzieci w wieku powyżej 6 miesięcy powinny pić wodę regularnie przez cały dzień.

Objawy przegrzania u kobiet w ciąży  

• wysypki na ciele (szczególnie pachwiny)
• szybkie bicie serca lub oddychanie
• przedwczesne skurcze
• silne skurcze mięśni
• obrzęk części ciała
• skurcze żołądka
• silne nudności
• omdlenia

Czym są fale upałów i jak możemy im przeciwdziałać, dowiesz się z artykułu „Fale upałów w Europie i Azji Centralnej zagrażają zdrowiu i przyszłości dzieci”.