Zmiana klimatu to coraz więcej dzieci żyjących w ekstremalnych warunkach
Z powodu zmiany klimatu świat staje się coraz bardziej niebezpiecznym miejscem dla dzieci. Powoduje ona odwrócenie ciężko wypracowanego postępu w zakresie poprawy warunków życia i zdrowia najmłodszych. Jeśli nie przyspieszymy wysiłków na rzecz łagodzenia skutków tego procesu, to obecne i przyszłe pokolenia będą nadal odczuwać jego negatywne skutki i żyć w coraz bardziej niebezpiecznym i niezdrowym otoczeniu.
Globalnie poczyniliśmy duże postępy w zmniejszaniu liczby zgonów dzieci poniżej 5. r.ż. Między rokiem 1990 a 2022 te wartości spadły z 93 do 37 na 1000 żywych urodzeń. Mimo to roczna liczba zgonów dzieci pozostaje wysoka – szacuje się, że w 2022 r. zmarło 4,9 mln dzieci w wieku poniżej 5 lat. Najważniejszymi przyczynami większości zgonów w tej grupie wiekowej są nieodpowiednie warunki wpływające na śmiertelność noworodków i choroby zakaźne. Prawie połowa takich przypadków jest związana z niedożywieniem, a jedna czwarta z nieodpowiednim środowiskiem życia.
Dzieci są znacznie bardziej podatne na zagrożenia środowiskowe niż dorośli.
Złożoność zagrożenia zmianą klimatu
Chociaż dowodów wpływu zmiany klimatu na zdrowie i dobrostan dzieci jest coraz więcej, badania często koncentrują się na skutkach poszczególnych zagrożeń. Dzieci stają jednak w obliczu nakładających się na siebie niebezpieczeństw związanych z ekstremalnymi upałami, suszami, pożarami, powodziami i burzami, zanieczyszczeniem powietrza oraz zmianami zachodzącymi w poszczególnych ekosystemach.
Zmiana klimatu wpływa na niemal każdy aspekt życia najmłodszych, od ciąży po okres dojrzewania.
W przypadku większości zagrożeń związanych z klimatem wzrasta ryzyko porodu przedwczesnego i niskiej masy urodzeniowej oraz innych konsekwencji niewłaściwego przebiegu porodu. Noworodki i niemowlęta są bardziej narażone na śmierć z powodu zanieczyszczenia powietrza i ekstremalnych upałów.
Możemy się też spodziewać, że wraz z niekorzystną zmianą klimatu nasilać się będzie występowanie m.in.:
- zabójczych dla dzieci chorób zakaźnych, takich jak malaria;
- niedożywienia, leżącego u podstaw połowy wszystkich zgonów poniżej 5. r.ż. na świecie, wzrastającego wraz z występowaniem ekstremalnych zjawisk pogodowych;
- chorób niezakaźnych, takich jak astma, które mają długofalowy, szkodliwy wpływ na całe przyszłe życie dzieci;
- problemów związanych ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży, które jest zagrożone z powodu doświadczania przez nie ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Dorośli są odpowiedzialni za środowisko, w jakim żyją dzieci
Ciężar przekazania dzieciom bardziej bezpiecznego świata spoczywa na barkach dorosłych, których działania i zaniechania w znacznym stopniu przyczyniły się do eskalacji kryzysu klimatycznego. Skoncentrowanie działań klimatycznych na ochronie zdrowia dzieci jest kluczem do jaśniejszej i bardziej zrównoważonej przyszłości ludzkości. Prawdziwą miarą sukcesu lub porażki w przeciwdziałaniu zmianie klimatu nie są wyłącznie wskaźniki temperatury, ale raczej namacalne zmniejszenie śmiertelności i zachorowalności dzieci, które można przypisać ich wpływowi.
Co możemy zrobić, aby dzieci żyły w bezpiecznym środowisku?
Wśród rekomendacji niezbędnych działań najważniejsze jest:
- Przyspieszenie i zwiększenie skuteczności ograniczenia emisji.
Działania podejmowane w tym zakresie przez kraje o wysokim dochodzie muszą iść w parze ze wsparciem transformacji energetycznej w innych państwach. - Podjęcie działań adaptacyjnych, które ochronią dzieci przed skutkami zmiany klimatu.
Można to osiągnąć m.in. poprzez wzmocnienie podstawowej opieki zdrowotnej oraz zabezpieczenie dostępu do pożywnej żywności i bezpiecznej wody. - Traktowanie priorytetowo zdrowia i dobrostanu dzieci w polityce klimatycznej i inwestycjach.
Działania te muszą nadawać priorytet ocenom podatności na zagrożenia dla dzieci, zająć się brakami w badaniach i wspierać współpracę wielu zainteresowanych stron w celu wypełnienia luk w wiedzy na temat zdrowia najmłodszych.
