Podczas pierwszej fali pandemii COVID-19 w krajach o wysokich dochodach, zaledwie 2% rządowej pomocy finansowej zostało przeznaczone na wsparcie dzieci. Potrzebna jest lepsza równowaga wydatków, która zapewniłaby bezpośrednią pomoc dla dzieci.
Szacuje się, że poziom ubóstwa wśród dzieci w krajach bogatych, przez co najmniej pięć lat będzie wyższy niż w czasach przed pandemią koronawirusa. Niestety, na skutek pandemii, sytuacja dzieci uległa pogorszeniu. Mimo to, podczas pierwszej fali pandemii, zaledwie 2% pomocy finansowej zapewnionej przez rządy państw UE i OECD zostało przeznaczone na wsparcie dzieci oraz ich rodzin.
Raport Centrum Badawczego UNICEF Innocenti Research Center we Florencji pt. „Supporting Families and Children Beyond COVID-19: Social Protection in High Income Countries” analizuje, jak skutki społeczne i ekonomiczne pandemii wpłyną na życie dzieci. Raport bada też początkową reakcję rządów państw na pandemię oraz wskazuje, jak można zoptymalizować politykę publiczną, aby lepiej wspierać dzieci.
Wysokość pomocy finansowej przeznaczonej dla dzieci i rodzin nie jest ani proporcjonalna do poważnych skutków pandemii, ani nie bierze pod uwagę, jak długo kryzys będzie wpływać na życie obywateli, powiedziała Gunilla Olsson, Dyrektor Centrum Badawczego UNICEF Research Center.
Od lutego do końca lipca 2020 r. rządy państw bogatych wydały rekordowe 10,8 bln dolarów na walkę z COVID-19. Większość środków, bo aż 90%, zostało przeznaczonych na wsparcie przedsiębiorstw. Choć wsparcie dla biznesu jest istotną częścią reagowania na kryzys, nie powinno się wykluczać najbardziej marginalizowanych dzieci i ich rodzin.
Około 1/3 państw OECD i UE uwzględniona w raporcie, nie wdrożyła żadnej polityki wspierania dzieci w odpowiedzi na pierwszą falę pandemii. Niektóre kraje bogate przeznaczyły środki na działania w zakresie polityki społecznej. Najczęściej były to posiłki w szkołach, zasiłki rodzinne czy zapewnienie opieki nad dziećmi. Niestety większość z działań trwało średnio tylko trzy miesiące. Ich krótkoterminowy charakter jest całkowicie niewystarczający, aby zaradzić kryzysowi i ubóstwu dzieci w dłuższej perspektywie.
Apelujemy do rządów państw o zwiększenie ochrony socjalnej dzieci. Silniejsza polityka rodzinna musi obejmować wsparcie dochodów najuboższych rodzin, zasiłki celowe na zakup żywności, opiekę nad dziećmi czy długoterminowe zwolnienie z czynszu lub kredytu hipotecznego, aby wszystkie dzieci i ich rodziny mogły wyjść z tego kryzysu, dodaje Gunilla Olsson.
Raport UNICEF zawiera wskazówki, które mogą pomóc w zapewnieniu większej równowagi między wsparciem udzielanym rodzinom wychowującym dzieci, a wsparciem dla przedsiębiorców. Wśród rekomendacji UNICEF znalazło się:
- Zapewnienie równowagi w wydatkach na pomoc publiczną, umożliwiającej inwestycje w działania związane z polityką społeczną. Publiczne i prywatne koszty związane z pogarszającymi się obecnie warunkami życia dzieci będą ponoszone przez długi czas.
- Złagodzenie kryterium kwalifikowania do korzystania z pomocy społecznej, aby umożliwić dostęp do świadczeń wszystkim rodzinom z dziećmi znajdującym się w trudnej sytuacji.
- Zróżnicowanie działań w zakresie ochrony socjalnej, aby zaspokoić różne potrzeby dzieci i ich rodzin w czasie COVID-19. Działania mogą obejmować: wsparcie dochodu, zapewnienie posiłków w szkołach, opiekę nad dziećmi, opiekę medyczną czy zwolnienia z opłat za media, czynsz i/lub rat kredytu hipotecznego.
- Zadbanie o politykę rodzinną, aby ochronić dzieci przed ubóstwem i poprawić ich dobrostan.
- Wspieranie przedsiębiorstw mogłoby obejmować promowanie przyjaznego rodzinie inwestowania przyznanych środków publicznych, np. regulowanie urlopów i warunków pracy rodziców.
- Ochrona przed cięciami budżetowymi istniejących świadczeń i usług na rzecz dzieci oraz rodzin.
- Działanie w perspektywie długoterminowej, aby wzmocnić i ochronić system opieki społecznej oraz politykę rodzinną.
