UNICEF Polska – pomagamy dzieciom

Nawiązanie i podtrzymywanie więzi z nastolatkiem stanowi podstawę skutecznego wspierania jego dobrostanu psychicznego oraz rozwoju umiejętności w sferze społecznej i emocjonalnej. Kiedy kogoś kochamy, to interesujemy się nim, jego myślami i uczuciami. Gdy dziecko rośnie, komunikacja jest jednym ze sposobów okazywania mu miłości i szacunku.

Rozwijaj swoje relacje

1. Okaż zainteresowanie tym, co jest ważne dla twojego dziecka, aby pokazać, że ci na nim zależy.

2. Podziel się czymś na swój temat. Szukaj waszych wspólnych zainteresowań.

3. Pytaj dziecko o jego opinie, poglądy i plany na przyszłość, żeby lepiej zrozumieć jego uczucia.

4. Przypomnij sobie jak wyglądały rozmowy z twoim dzieckiem, gdy było mniejsze. Jeśli od najmłodszych lat zadbasz o odpowiednią komunikację, to zaprocentuje to w przyszłości głębszą relacją i wzajemnym zrozumieniem. Bazuj na tych doświadczeniach. Właściwa komunikacja odgrywa ważną rolę przez całe życie człowieka.

Bądź aktywnym słuchaczem

Aktywne słuchanie jest ważne podczas interakcji z dzieckiem.

Aktywny słuchacz jest zaangażowany, troskliwy, nieosądzający i empatyczny, nawet wtedy (a zwłaszcza wtedy), gdy nie zgadza się z poglądami drugiej osoby. Choć niektóre przekonania i opinie nastolatka mogą się różnić od naszych własnych, należy je szanować i doceniać. Pomoże to również dziecku uszanować twoje poglądy i opinie. Aktywne słuchanie pomaga dzieciom poczuć się zrozumianymi, mniej samotnymi i spokojniejszymi. Natomiast jeśli nie słuchamy odpowiednio, ryzykujemy, że dziecko poczuje się, jakbyśmy lekceważyli jego obawy i uczucia. Może to wywołać u niego poczucie konieczności obrony, frustracji, osamotnienia lub krzywdy.

Jeśli nie słuchamy właściwie, ryzykujemy, że dziecko poczuje się, jakbyśmy lekceważyli jego obawy i uczucia.
 

5. Zwracaj uwagę na mowę ciała. Utrzymywanie kontaktu wzrokowego, potwierdzające skinienie głową, spojrzenie pełne troski lub zachęcający uśmiech to drobne gesty, które dają dziecku znać, że poświęcamy mu swoją uwagę. Używaj naturalnego języka ciała i sygnałów, które sprawią, że dziecko poczuje twoją obecność, zainteresowanie i troskę. 

Nawet nie używając słów, można przekazać, że się słucha i że to, co mówi nastolatek, jest ważne.

6. Zadawaj pytania otwarte, poszukując wyjaśnień, aby lepiej zrozumieć, co czuje dziecko. Nie ma tu ani dobrych ani złych odpowiedzi; te pytania pomagają po prostu uzyskać wgląd w to, co nastolatek czuje. Można na przykład spróbować zadać jedno z poniższych pytań:

•  „Czy mógłbyś wyjaśnić, co masz na myśli mówiąc...”
• „Dlaczego zdenerwowałeś się, gdy...”
• „Jak myślisz, jak byś się czuł, gdyby...”

Używaj naturalnego dla Ciebie i Twojego dziecka języka, aby okazać empatię.

7. Odzwierciedlaj to, co mówi dziecko, powtarzając i parafrazując to, co przekazało. Dla przykładu można powiedzieć:

•  „Rozumiem, że mówisz, że...”
•  „Czy dobrze rozumiem, że czujesz, że...”

8. Dziel się pozytywnymi informacjami zwrotnymi. Udzielanie konkretnych, natychmiastowych pochwał pomaga w budowaniu pewności siebie i poczucia własnej wartości u nastolatków oraz zachęca ich do naśladowania takich zachowań. Przykładowo, jeśli twoje dziecko powie, że czuje się bardzo zestresowane, możesz odpowiedzieć:

•  „Dziękuję, że masz odwagę, żeby podzielić się tym, jak się obecnie czujesz”
• „Wiem, że czasami trudno jest powiedzieć innym, że czujemy się zestresowani. Cieszę się, że się tym ze mną dzielisz”.

9. Potwierdź to, co mówi nastolatek. Może to pomóc mu w zaakceptowaniu swoich emocji i wzmocnić poczucie bezpieczeństwa w wyrażaniu siebie. Możesz przykładowo powiedzieć:

•  „To zrozumiałe, że czujesz się teraz bardzo zły, też bym się tak czuł”
•  „Dziękuję, że się tym ze mną podzieliłeś. Czasami trudno jest porozmawiać z innymi, gdy czujemy się smutni”
• „Przykro mi słyszeć, że jesteś zestresowany. Ja też bym się tak czuł na twoim miejscu. Pomyślmy razem, czy jest coś, co możemy zrobić, żeby ci pomóc.”

10. Czasami nastolatkowi może nie być łatwo mówić o tym, co go martwi, a ty możesz nie wiedzieć, co powiedzieć. Dobrze jest wyjaśnić dziecku, że jest się przy nim, że jest się gotowym do rozmowy i wysłuchania go w każdej chwili. Nie wymuszaj rozmowy, jeśli nastolatek nie jest w stanie opisać, co się z nim dzieje.

11. Komunikacja to nie tylko rozmowa na trudne tematy. Ważne jest, aby dzielić się zabawnymi rzeczami, tym, co poszło dobrze w ciągu dnia i znajdować okazje do wspólnego śmiechu i czułości w sposób, który jest komfortowy dla nastolatka. Wspólna zabawa i śmiech to wspaniały sposób na dobre samopoczucie i wzmocnienie relacji!