W liście otwartym z okazji 30-lecia uchwalenia Konwencji o prawach dziecka, Dyrektor Generalna UNICEF alarmuje o największych wyzwaniach stojących przed dziećmi na całym świecie.
Nowy Jork, 18 września 2019 r. - Przedłużające się konflikty, pogłębiający się kryzys klimatyczny, wzrost liczby młodych ludzi dotkniętych zaburzeniami psychicznymi oraz dezinformacja w sieci to jedne z najbardziej niepokojących globalnych wyzwań stojących przed dziećmi, napisała w liście otwartym Henrietta Fore, Dyrektor Generalna UNICEF.
Oprócz dotychczasowych problemów dotykających młodych ludzi, takich jak ograniczony dostęp do edukacji, ubóstwo, nierówności i dyskryminacja, Henrietta Fore w swoim liście ostrzega przed współczesnymi wyzwaniami, które zagrażają przestrzeganiu praw dzieci. Dyrektor Generalna UNICEF wskazuje także działania, które powinny być podjęte, aby stawić czoła tym nowym zagrożeniom. List został opublikowany w ramach obchodów 30. rocznicy uchwalenia Konwencji o prawach dziecka – najszerzej na świecie ratyfikowanego dokumentu z obszaru praw człowieka.
Wasze pokolenie, pokolenie współczesnych dzieci, stoi przed nowym rodzajem wyzwań, o których nie śniło się Waszym rodzicom, pisze Henrietta Fore. Nasz klimat zmienia się nie do poznania. Nierówności pogłębiają się. Technologia rewolucjonizuje nasze postrzeganie świata. Więcej rodzin migruje niż kiedykolwiek wcześniej. Dzieciństwo zmieniło się i my także musimy zmienić nasze podejście.
W liście wymieniono osiem wyzwań, które w coraz większym stopniu wpływają na życie dzieci: przedłużające się konflikty, zanieczyszczenie powietrza i kryzys klimatyczny, zaburzenia zdrowia psychicznego, masowa migracja i ruchy ludności, bezpaństwowość, kompetencje przyszłości dostosowane do rynku pracy, ochrona danych i prywatności w Internecie, dezinformacja w sieci.
Henrietta Fore zauważa, że liczba krajów ogarniętych konfliktami jest obecnie najwyższa od czasu przyjęcia Konwencji o prawach dziecka w 1989 r., a jedno na czworo dzieci mieszka w krajach dotkniętych przemocą lub katastrofą naturalną.
Jednocześnie najmłodsi już teraz muszą zmagać się z konsekwencjami dewastacji naszej planety i globalnym kryzysem klimatycznym, który może podważyć większość korzyści, które udało się osiągnąć w ciągu ostatnich 30 lat w zakresie ratowania życia dzieci i ich rozwoju. Wzrost liczby ekstremalnych zjawisk pogodowych i zanieczyszczenie powietrza, długotrwałe susze i gwałtowne powodzie są częścią tego kryzysu, a ich konsekwencje najbardziej dotykają dzieci.
UNICEF robi wszystko, aby złagodzić skutki kryzysu klimatycznego na całym świecie. W Etiopii organizacja jest pionierem nowej technologii mapowania wód podziemnych i opracowuje rozwiązania dla społeczności regularnie dotkniętych brakiem wody. W Malawi UNICEF opracował trwały, ekologiczny system wykorzystujący energię słoneczną, aby poprawić dostępu społeczności do czystej wody. Niestety wciąż jest wiele do zrobienia, aby całkowicie spowolnić zmiany klimatu.
Rządy państw i świat biznesu muszą współpracować, aby zmniejszyć zużycie paliw kopalnych, opracować lepsze systemy rolnicze, przemysłowe i transportowe oraz inwestować w odnawialne źródła energii, pisze Henrietta Fore.
Dyrektor Generalna UNICEF wyraziła także zaniepokojenie faktem, że większość dzieci będzie dorastać w środowisku cyfrowym przepełnionym dezinformacją. Na przykład, tak zwana technologia „deep fake” wykorzystuje techniki sztucznej inteligencji, aby stosunkowo łatwo stworzyć nieprawdziwe materiały audio i wideo. Henrietta Fore ostrzega, że środowisko cyfrowe, w którym prawdę i fikcję trudno odróżnić, może całkowicie podważyć zaufanie do instytucji i źródeł informacji. Udowodniono, że Internet wypacza demokratyczną debatę, zamiary wyborców i sieje wątpliwości dotyczące grup etnicznych, religijnych lub społecznych.
Tak zwane „fake news” już teraz narażają dzieci na przemoc, manipulację i inne formy wykorzystania. Ponadto wypaczają debatę demokratyczną, a w niektórych społecznościach – z powodu rosnącej nieufności wobec szczepień wynikającej z dezinformacji w sieci - powodują nawet powrót śmiertelnych chorób. Rezultatem takich działań może być całe pokolenie ludzi, którzy niczemu nie ufają. Aby odpowiedzieć na to wyzwanie, UNICEF realizuje pilotażowy program edukacji medialnej, taki jak „Young Reporters” w Czarnogórze. Program ma na celu podkreślenie roli i techniki odpowiedzialnego dziennikarstwa oraz nauczenie młodych ludzi, jak dostrzec dezinformację w Internecie oraz jak sprawdzić prawdziwość treści online.
Nie możemy dłużej kierować się naiwnym myśleniem, że w dobie Internetu prawda wciąż ma wrodzoną przewagę nad kłamstwem. Musimy, jako społeczeństwa, stawać się odporni na codzienny fałsz w sieci, pisze Henrietta Fore. Powinniśmy zacząć od wyposażenia młodych ludzi w umiejętność rozpoznawania, komu i czemu mogą zaufać w Internecie, aby mogli stać się aktywnymi, zaangażowanymi obywatelami.
Dyrektor Generalna UNICEF ostrzega także, że coraz więcej nastolatków cierpi na zaburzenia zdrowia psychicznego, a depresja jest obecnie jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności u młodych ludzi. W liście, Henrietta Fore apeluje o podjęcie natychmiastowych działań mających na celu profilaktykę problemów zdrowia psychicznego oraz leczenie i rehabilitację dzieci i młodzieży dotkniętych zaburzeniami psychicznymi. Ważne jest także złamanie tabu i zaprzestanie stygmatyzacji chorób psychicznych, co będzie sprzyjało poszukiwaniu leczenia i zapewnieniu odpowiedniego wsparcia.
Na koniec listu Henrietta Fore zauważa, że dzieci i młodzież już tworzą ruchy na całym świecie, w poszukiwaniu rozwiązań, które pozwolą im sprostać wyzwaniom przed którymi stoją. Dyrektor Generalna UNICEF apeluje do światowych liderów, aby podążyli w ich ślady.
Współczesne pokolenie dzieci i młodzieży zabiera głos, żądając podjęcia pilnych działań. Chce uczyć się o świecie, który je otacza, i móc kształtować go, pisze Henrietta Fore. Teraz Wy zabieracie głos, a my słuchamy.
