Szczepionki są najbezpieczniejszą na świecie metodą ochrony dzieci przed chorobami zagrażającymi życiu. Co roku zapobiegają śmierci nawet trzech milionów najmłodszych. Pomimo korzyści płynących z tej formy ochrony zdrowia, po raz pierwszy od trzech dekad jesteśmy świadkami największego, trwałego spadku wskaźników wyszczepialności dzieci.
Szacuje się, że w 2023 r. 14,5 mln dzieci nie otrzymało wszystkich dawek rutynowych szczepionek, narażając się na ryzyko chorób, którym można zapobiec. Przyczyną są m.in. konflikty zbrojne, przesiedlenia oraz dezinformacja związana ze szczepieniami. Prowadzi to do ponownego pojawienia się chorób takich jak polio, błonica, krztusiec czy odra, które zagrażają nie tylko zdrowiu, ale i życiu dzieci.
Polio (choroba Heinego-Medina)
Polio to choroba wirusowa, która może prowadzić do paraliżu, a nawet śmierci. Choć nie ma na nią lekarstwa, w ciągu ostatnich 30 lat szczepienia zmniejszyły liczbę przypadków polio o 99%. Szczepionki przeciwko polio są bezpieczne, a dziecko może otrzymać nieograniczoną liczbę dawek. Każda zapewnia dodatkową ochronę, która jest potrzebna, gdy wirus pojawia się w danym środowisku.
UNICEF każdego roku pomaga szczepić przeciwko polio ponad 400 mln dzieci na całym świecie.
Masowe szczepienia przeciwko polio kontynuowane w Strefie Gazy
Błonica (dyfteryt)
Błonica to zakaźna choroba układu oddechowego wywołana silną toksyną wytwarzaną przez niektóre szczepy bakterii Corynebacterium diphtheriae. Objawy często pojawiają się stopniowo, zaczynając od bólu gardła i gorączki. W ciężkich przypadkach w gardle pojawia się gruba, szara powłoka, która utrudnia oddychanie. Powikłania mogą obejmować m.in. zapalenie i uszkodzenie mięśnia sercowego, zapalenie nerwów czy problemy z nerkami, a nawet paraliż.
Choroba rozprzestrzenia się drogą kropelkową poprzez kaszel lub kichanie. Ryzyko rośnie, gdy ludzie żyją w przepełnionych przestrzeniach, nie mają warunków do utrzymania higieny i nie są zaszczepieni. Regularne szczepienia sprawiły, że błonica stała się rzadkością w krajach rozwiniętych.
Krztusiec (koklusz)
Krztusiec to bardzo zaraźliwa choroba układu oddechowego, która może powodować m.in. trwające tygodniami gwałtowne, długotrwałe napady kaszlu. U niemowląt krztusiec może być śmiertelny. Szczepionka przeciw krztuścowi uczy organizm, jak rozpoznać i zwalczyć bakterie krztuśca.
Odra
Odra jest potencjalnie śmiertelną chorobą – jej wirus powoduje gorączkę i charakterystyczną wysypkę, która najpierw pojawia się na twarzy, a następnie rozprzestrzenia na całe ciało. W niektórych przypadkach poważne powikłania mogą obejmować zapalenie płuc, ciężką wodnistą biegunkę, ślepotę, obrzęk mózgu, a nawet śmierć.
Odra osłabia układ odpornościowy, przez co dziecko jest bardziej podatne na kolejne infekcje nawet długo po wyzdrowieniu. Szczepienie przeciwko odrze może zapobiec ponad 2,1 mln zgonów rocznie.
Od 2020 roku UNICEF rocznie dostarcza około 250 milionów dawek szczepionek przeciwko odrze.
Dlaczego szczepienia są tak ważne?
Szczepionki są najbezpieczniejszą na świecie metodą ochrony dzieci przed chorobami zagrażającymi życiu. Działają na dwa sposoby:
- chronią zaszczepioną osobę przed zachorowaniem;
- gdy wystarczająco dużo osób jest zaszczepionych, tworzą tzw. „odporność zbiorową”.
Odporność zbiorowa oznacza, że wystarczająco duży odsetek populacji jest odporny na chorobę, co utrudnia jej rozprzestrzenianie się. Dzięki temu chronione są także osoby, które nie mogą być zaszczepione, np. bardzo małe dzieci czy osoby z poważnymi chorobami układu odpornościowego.
Jak pomaga UNICEF
Wraz z partnerami UNICEF co roku dociera do niemal połowy dzieci na świecie ze szczepionkami ratującymi życie. Współpracujemy z rządami, przedsiębiorstwami, organizacjami pozarządowymi i innymi agencjami ONZ. Angażujemy społeczności, pozyskujemy i dystrybuujemy szczepionki, zapewniamy bezpieczeństwo i skuteczność dostaw oraz ułatwiamy przystępny cenowo dostęp do szczepień. Inwestujemy również w systemy opieki zdrowotnej, aby poprawić efektywność łańcuchów dostaw, systemy danych i nadzór nad rozwojem chorób – pomagając większej liczbie dzieci uzyskać ochronę, której potrzebują.
Źródła:
https://www.unicef.org/immunization
https://data.unicef.org/topic/child-health/immunization/
https://www.unicef.org/documents/unicef-immunization-roadmap-2030
https://www.unicef.org/press-releases/bangladesh-moves-protect-rohingya-children-diphtheria
https://www.who.int/health-topics/pertussis
https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/diphtheria